54
gebruik te maken van iedere oneffenheid van den bodem, van
iedere steen en struik en van elk bosje gras, kon zulks bereikt
worden.
Bij de Engelsche tactiek wordt niet ten volle partij getrokken
van de voordeelen, die het terrein den schutter biedt, omdat nog
steeds traditioneele opvattingen uit een vroeger tijdperk van oor
logvoeren gehuldigd worden. Men is nog altijd geneigd de oneffen
heden van den bodem in meerdere of mindere mate als hindernis
sen te beschouwen, van meer nut voor den verdediger dan voor
den aanvaller. Voor den Boer echter, vrij van vooroordeelen en
uitsluitend schutter, was de gesteldheid van den bodem de alpha
en omega der tactiek, al het overige was daaraan ondergeschikt.
Het ideale land voor de tactiek van het geweer is dat, waar
overvloed van dekking te vinden is, voor hen die er gebruik
van weten te maken. Het Z.-Afrikaansche veld, met zijn hel
deren dampkring, rotsachtige kopjes, diepe donga's, zacht golven-
den bodem en gemis aan boomen en heggen beantwoordde hier
aan volkomen.
Bood het terrein geen natuurlijke dekking, dan spaarde de
Boer arbeid noch moeite om zich kunstmatige dekking te ver
schaffen; ze bleken hierin meesters te zijn.
Een voordeel van het zorgvuldig gebruik maken van het ter
rein was o.m., dat nimmer de sterkte der troepen met zeker
heid kon worden vastgesteld; verkenningen van cavalerie, voor
hoedes en artillerie bleken alle evenzeer vruchteloos.
Nog een eigenaardig kenmerk van de Boerenvechtwijze was
de zeer verspreide orde waarin zij optradenvoor troepen,
die alleen de tactiek van vuren toepassen, zijn gesloten forma
ties krachtsverspilling. De Boeren gebruikten elk beschikbaar
man in de vuurlinie; het streven naar dekking en flankvuur leidde
er toe die linie zoo uitgestrekt mogelijk te maken. Hun groote
bewegingssnelheid vooral maakte het mogelijk met een klein
aantal een groot front te bezetten, terwijl daar, waar de dek
king schaarsch was, dikwijls groote tusschenruimten genomen
werden. Pogingen om door zulk een linie heen te breken slaag
den bijna nooit; de verdedigende partij wachtte de beslissing niet
af, doch trok terug en liet den vijand voorwaarts komen, tot
hij van beide zijden was ingesloten.
