komende troffen wij reeds in andere tijdschriften aan. De schrijver ves
tigt er in zijn voorbericht zelf de aandacht op, dat hoofdstuk III over
de hodograaf handelende een vertaling is van een door hem geschre
ven artikel in het weekblad „de Ingenieur".
Wat de instrumenten betreft, professor E. Hammer, hoogleeraar in de
geodesie aan do Koninklijke technische Hoogeschool te Stuttgart, die een
inleidend woord bij het werkje van den heer Ferguson schreef, zegt daar
over dat ze beschouwd moeten worden als interpolatie-instrumenten, waar
mede een tracé van niet te groote lengte en dat door zijn eindpunten
bepaald is, kan worden geïnterpoleerd tussehen die punten. Zijn die pun
ten niet gegeven, dan kan alleen eenige controle uit heen- en weermetin-
gen worden verkregen, hetgeen echter bij verkenningen, zooals die in
Indië moeten geschieden, wel tot de vrome wenschen zal blijven behooren.
Met prof. Hammer wordt ingestemd, dat de Ferguson-instrumenten dikwijls
zeer goede diensten zullen kunnen bewijzen bij zoogenaamde geographische
opnemingen, bij welke opnemingen, of liever verkenningen, het niet op
groote nauwkeurigheid aankomt en men zeer dikwijls de beschikking mist
over een voldoend deskundig personeel om goede schetsen van een door-
loopen landstreek te maken.
Wenschen wij hier dan ook in de eerste plaats een woord van hulde te
brengen aan de ingenieuse gedachte die aan deze automatische instrumenten
ten grondslag ligt, zoo moeten wij er dadelijk aan toevoegen, dat bv. de
tot nu toe in den handel gebrachte pedografen, w. o. die welke van Ke-
geeringswege ter beproeving naar Indië werden gezonden, wat afwerking
der onderdeelen betreft, nog zeer veel te wenschen overlaten. Dit was
wel de hoofdreden, waarom de pedograaf bij de hier genomen proeven
minder goed voldeed.
Vooral de houten doos van den pedograaf bleek niet bestand tegen de
vochtige tropische warmte; zij trok spoedig krom en belette daardoor de
geregelde werking der onderdeelen van het instrument. Blijkens de noot
op blz. 7 van het werkje heeft de uitvinder hierin sedert reeds verbete
ring gebracht door vervanging van de houten doos door een van aluminium
voor gebruik in de tropen.
Ook de overbrengende beweging van het planchet op het kompas-
raam, nl. een lederen koord, voldoet in de tropen niet, ten gevolge van
den sterk wisselenden hygroscopischen toestand van den dampkring en
den invloed daarvan op bedoeld koord. Wanneer het den uitvinder mocht
gelukken die overbrenging te doen geschieden met behulp van een getand
raadje, op de wijze als bij de kettinglooze rijwielen, zou hij zijn instru
ment nog belangrijk kunnen verbeteren. Nog slechts een betere afwer
king van de onderdeelen, w.o. ook die van den recorder bij den pedograaf,
en met deze instrumenten zal aan een bepaalde behoefte worden voldaan.
