646
maar tevens een groote mate van kalmte en behendigheid, welke
men in het gevecht niet mag verwachten.
De geringere vuursnelheid van het magazijngeweer gesteld als
enkellader kon slechts enkelen stelsels verweten worden, waarbij
het noodig was de patroon met de hand in de kamer te schuiven.
Ten slotte kan het niet anders dan natuurlijk genoemd worden,
dat, waar handenarbeid door werktuigelijke vervangen wordt,
de hiervoor noodige inrichting meerdere samengesteldheid met
zich brengt. Daaraan is niet te ontkomen. Men dient zich
echter af te vragen, of daardoor een overwegend voordeel ver
kregen wordt en of de aangebrachte verbetering krijgsbruikbaar
is. Kan men op beide vragen volmondig toestemmend ant
woorden, zoo is daarmede het pleit beslecht.
Dat het verkregen voordeel overwegend en het aangebrachte
mechanisme krijgsbruikbaar was, bleek vooral in den oorlog
van '77—'78. Een bezwaar bleef echter, dat de kans op grooter
munitieverbruik bij de repeteergeweren nog niet kon worden
veronzijdigd door aanmerkelijke vergrooting van den munitie-
voorraad bij den man.
Men scheen toen, tusschen '84 en '86, op het doode punt te
zijn gekomen. Hebler beweerde zelfs, dat, blijkens zijn proeven
met schietkatoen in samengepersten vorm, het voor de hand
lag, dat het zwarte kruit nog geen gevaar liep spoedig verdrongen
te zullen worden ('86).
In elk geval achtte men het kleinstkalibergeweer nog niet
rijp voor de practijk. Toch dreef de politieke verhouding der
staten in Europa tot verbetering der infanteriebewapening.
Duitschland vond het in '84 noodig over te gaan tot het
aannemen van een meerlader met behoud der ballistische eigen
schappen van het geweer M. 71, zoodat aan de patroon niets ver
anderd werd en het buismagazijn er slechts 8 kon opnemen. De
door Oostenrijk genomen beslissing werd reeds boven medege
deeld. Frankrijk ging oorspronkelijk dezelfde richting uit, door
zijn Gras-geweer te wijzigen in meerlader met buismagazijn vol
gens Kropatschek (M. 84), later in meerlader volgens Yetterli's
systeem (M. 85).
Bij deze stelsels bleef het gebruik als enkellader op den voor
grond staan en diende het magazijn voor bijzondere oogenblikken.
