975
dezen, als surrogaat voor een gemis, wel genoodzaakt is gebruik
te maken van eene geëxalteerde stemming, zij bet dan, dat eene
tijdelijke inzinking hunner moreele kracht, onmiddellijk na de
actie, daarvan het gevolg is. Waar we hier alleen op willen
wijzen is dit, dat bij ons militairen het woord „geestdrift" te
veel als synoniem met „opgewondenheid" wordt beschouwd, en
wij als gevolg hiervan tot opgewondenheid gaan prikkelen, in
de meening daarmede een bij uitstek militaire cleugö. te bevor-
ren. Het volslagen gemis aan psychologische en opvoedkundige
kennis maakt, dat wij het uiterste en in zeker opzicht scha
delijke redmiddel aanzien voor het middel, en ons tevreden stellen
met een van buiten af opzweepen tot moedsbetoon, ook dan,
wanneer spontane opwelling uit eigen hart zooveel schoonere
resultaten beloven zou. Wij bedenken niet, of in elk geval te
weinig, dat de uiting van alle deugden, dus ook van de mili
taire, eene zedelijke strekking heeft, en daarom slechts opvoe
ding en opleiding bij machte zijn die deugden te kweeken en
te versterken. Zelfverloochening, doodsverachting, vaderlands
liefde, of welke militaire deugd men ook noemen wil, eischen
voor hunne natuurlijke ontplooiing vrij wat meer dan een kort
stondig ingrijpen op een gewild moment. Al is de morphine
geschikt om voor het oogenblik slaap te verwekken, men zal
zich, gezond zijnde, toch wel wachten dit middel te 'bezigen in
alle gevallen, waarin slaap wenschelijk voorkomt. De schadelijke
gevolgen zouden zeker niet uitblijven, in de eerste plaats hier
in bestaande, dat de onnatuurlijke slaap regel, een verkwik
kende, een gezondmakende nachtrust uitzondering werd. En de
plaats, hier door de morphine ingenomen, kan men gevoegelijk in
ruimen aan den prikkel tot opgewondenheid, wanneer men
slechts het gevaar, waarin het lichamelijk welzijn door het mor-
phinegebruik verkeert, weet op te vatten in geestelijken zin.
Inderdaad, evenals bij het eene, zal ook bij het andere verslap
ping en machteloosheid intreden, wat te meer te duchten isr
daar het middel, niet zelden, ook door onbevoegden wordt uit
gereikt.
Wij achten het een dringende eisch des tijds, dat men voort
aan nagaat, in hoeverre aan den troepenofficier de hier bedoelde
bevoegdheid kan worden verleend, m. a. w. dat men beoordeelt,.
