977
prijzen. Zij hebben dit marktgeschreeuw niet van noode. Een
Michel Angelo stelt men niet ten toon in een uitdragerswinkel
en Goethe's werken drukt men niet op grof papier. Het kleed,
waarin wij als troepenofficier de militaire deugden hebben te
hullen, moet aan het oog van onze minderen bekoren, èn
door zijn eenvoud, èn door de zuiverheid zijner lijnen. Zijn
zij voor de schoonheid hiervan niet toegankelijk, trilt er als
dan niet iets in het diepst van hunne ziel dat tot bewonde
ring en navolging stemt, nu, dan is daarmede bewezen dat
zij voor geestdrift niet vatbaar zijn, en de ontwikkeling van
plichtsbesef moet doen, wat door opvoering tot geestdrift niet
mogelijk bleek.
Wij wenschen hier niet de vraag te stellen, of er in het In
dische leger veel of weinig dergelijke militairen te vinden zijn.
Wij hebben daartoe geen recht. Zoolang de mogelijkheid blijft
bestaan, dat door de opwelling van innerlijke emotie het oog
van den klassiaan vochtig kan worden als hij de ban hoort en
het vaandel groet zóólang wanhopen wij niet. Wèl doen we
dit, wanneer het officierskorps met dien klassiaan niet kan
medevoelen, en niet kan of wil begrijpen, hoe hier, zelfs in de
zen minderwaardige, een moreele kracht te ontwikkelen valt.
Want, bij hem is de zin voor het schoone, waarop wij doelden,
aanwezig, en zelfs hij, gezonkene als hij wellicht is, is vatbaar
voor zuivere geestdrift. Om zich op te richten, als militair
en als mensch, heeft hij slechts noodig een leider, die hem dat
schoone in al zijn eenvoud en waarheid kan schilderen. Geen
ophemelarij der militaire deugden, geen groote woorden zullen
hem treffen, nog veel minder een prat gaan op eigen voortref
felijkheid en macht, maar wel zal hij innig te bewegen zijn en tot
in het diepst van zijn ziel geroerd kunnen worden, wanneer men
hem, in eenvoudige taal, herinnert aan dien in zijn oog geblon
ken traan, dat zichtbaar teeken van zijn beter Ik. Dit moet
het uitgangspunt zijn om gevoel voor het zedelijk schoone te wek
ken, dat men opmerkzaam maakt op het reine in ieders ziel
verborgen. Wie deze kunst goed verstaat, zal ook gevoelen
méér dan begrijpen hoe militaire deugden te kweeken en te
versterken zijn. Het gezegde vanFaust: Gefühl ist alles; Name
