658
1. Goede uitwerking van het enkele schot.
Wat verstaan moet worden onder goede uitwerking van het
enkele schot, behoeft niet twijfelachtig te zijn. De infanterie-
kogel moet tot op de grootste gebruikelijke afstanden mensch
-en paard buiten gevecht kunnen stellen. Vernieling van doode
weermiddelen kan zijn taak niet wezen. Er behoeft dus niet
gestreefd te worden naar groot indringingsvermogen met het
doel borstweringen te doorboren; wat in dit opzicht het pro
jectiel onwillekeurig wint, als een gevolg van andere eischen,
wordt dankbaar aanvaard, omdat het natuurlijk lang niet on
verschillig kan zijn, dat de tegenstander niet meer zoo gemak
kelijk dekking vindt als vroeger.
Ongetwijfeld is het indringingsvermogen der kleinstkaliber
mantelprojectielen, in vergelijking met vroeger, belangrijk toe
genomen. Tot 1000 a 1200 M. dringt eenzelfde projectiel door
twee gelederen; Fransche proeven leerden zelfs, dat op 1700 M.
de achterste man van een rot ernstig gewond kan raken door den
kogel, die zijn voorman trof. Tot ver over de 2000 M. blijven
de projectielen hun doodende werking behouden, zelfs de zwaarste
beenderen doorslaande.
Tal van proeven, bevestigd door waarnemingen uit de practijk,
bewezen de vernielende uitwerking op kortere afstanden, alsof
met ontplofbare kogels was geschoten. Verbrijzeling en ver
splintering van zelfs zware beenderen, uit elkaar springen van
grootere, vochtrijke vaten zijn bij treften regel. Doch daarnaast
doet zich een ander verschijnsel voor, nl. dat, wanneer het pro
jectiel deelen met weinig weerstand, geen vochthoudende vaten
zijnde, treft, de wonden zeer snel genezen. Verschil van mee
ning bestaat echter over de vraag of de op die wijze licht ge
troffenen voorloopig onbruikbaar zijn voor den strijd of niet.
In de eerste plaats komt het, uit een tactisch oogpunt, er op
aan, dat de getroffene oogenblikkelijk buiten gevecht gesteld
is. Reeds in '92 werd geklaagd, dat de Lebel-kogels in Dahomey
de fanatieke onderdanen van Behanzin niet tot staan brachten.
Meer bekend is, hoe de Engelschen in de Tsitral-expeditie (1895)
klaagden over gebrek aan „man-stopping power" hunner Lee-Met-
ford-projectielen (mark II), en deze klachten later bij hun optreden
tegen de bijzonder krijgslustige Afridis (1897) nog sterker werden.
