670
kelijkheid van een, den infanterieaanval voorafgaand, artillerie-
duel bestaat niet meer, omdat de verdedigende artillerie zich
volmaakt gedekt in het terrein kan opstellen.
Van het grootste belang is de voortdurende samenwerking
vooral van infanterie en artillerie, ook wat betreft hetgeen van
den vijand wordt waargenomende heliograaf bleek hierbij goede
diensten te kunnen bewijzen.
De moreele werking der artillerie houdt nauw verband met
de veroorzaakte verliezen. Daar frontaanvallen moeilijker ge
worden zijn, heeft het streven naar flankeering verhoogde betee-
kenis gekregen, waarbij de verdediger in front met geringe
krachten wordt vastgehouden.
De mogelijkheid, omtrokken te kunnen worden, bleek het moreel
buitengewoon te schokken; het voortzetten der omtrekking tot
insluiting was een der merkwaardige verschijnselen in dezen oorlog.
Beide partijen moeten geoefend zijn in het snel maken van
dekkingen, zoowel middels steenen e.d. als door ingraven, ook
tegen flankvuur.
De schrijver wijst op de groote beteekenis van het initiatief
en de hooge moreele kracht van den aanval, waarbij hij aan-
teekent, dat de aanval meestal zal moeten geschieden op vage
kennis omtrent de tegenpartij.
Daar de hedendaagsche bewapening over 't geheel meer den
verdediger dan den aanvaller ten goede komt, zijn in gunstige
stellingen 2 man op den meter voldoendebij te zwakke fron
ten is de kans op doorbreking groot (Pretoria).
Omtrent het gebruik der artillerie bij den verdediger wordt op
gemerkt, dat de vuurmonden gedekt moeten blijven tot met
zekerheid uitwerking kan worden verkregen, bij voorkeur op de
aanvallende infanterie.
Het overgaan tot den aanval door den verdediger wordt door
den schrijver bij uitzondering mogelijk geacht, bv. gedurende
den nacht tegen een over dag afgeslagen aanvaller en door, bij
een passieve verdediging in front, afzonderlijke detachementen
te laten optreden tegen flank en rug van den omtrekkenden
aanvaller.
Het eerste hoofdstuk besluit hij o.a. met de woorden„het is
gewoonte geworden bijna uitsluitend aandacht te schenken aan
