180
plateau en aldaar vervangen door Europeesche en Algerijnsche
troepen, die minder beweeglijk en minder geschikt voor het op
treden tegen de Sakalaven, bovendien een te kostbaar materiaal
vormden om het zonder noodzaak bloot te stellen aan de klimaats
invloeden van Menabé.
Gedurende de operatiën, welke zouden worden gericht tegen
Midden-Menabé, waar de hevigste tegenstand te verwachten was,
zou in het overige gedeelte van het uitgestrekte eiland 1), bij
gebrek aan middelen, het status quo moeten gehandhaafd blijven.
De uitvoering van het operatieplan, de onderwerping der
Sakalavenhoofden, de plotselinge en algemeene opstand der be
volking, toen deze zich bewust was geworden van haar eigen
kracht en de zwakke macht waarvoor zij was gebukt, de daarop
gevolgde onverpoosde activiteit der Fransche troepen geduren
de bijna 8 jaren, ten slotte de laatste stuiptrekkingen van het
verzet, en de wijze waarop Fransche officieren zich ter be
vordering der pacificatie alleen en ongewapend naar nog vijandige
hoofden begaven en gedurende weken in hunne nabijheid ver
bleven om hun vertrouwen te winnen zal niet nader onder de
oogen worden gezien. Hiervoor moge worden verwezen naar
„La Conquête du Ménabé a Madagascar 1897 1900, une mé
thode de guerre coloniale", waaraan deze gegevens zijn ontleend
■en waarin de Fransche kapitein Condamy hieromtrent een hei-
Her en zeer leerrijk verslag geeft, dat ieder officier ter lezing en
bestudeering wordt aanbevolen.
Alleen zal worden nagegaan, datgene wat voor ons leger oogen-
blikkelijk van veel nut zou kunnen zijn, nl. de saillante punten
in de door de Sakalaven gevolgde tactiek, zoomede de maatregelen
door de Franschen hiertegenover gesteld.
Evenals alle Oostersche en minder beschaafde volken zijn de
Sakalaven groote voorstanders van voorafgaande gemeenschap
pelijke beraadslagingen. Voor elke onderneming van eenige
beteekenis is een inleidende kabary (moepakat) noodig; is een
maal na veel gepraat, na hoor en wederhoor overeenstemming
verkregen omtrent het wat, het hoe, het wanneer en het waar-
1) Madagascar heeft een uitgestrektheid als die van Java, Sumatra en Ned. Borneo
4e zamen.