279 Een derde soort kaarten eindelijk is bestemd tot gebruik dooi de onderaanvoerders en deze zullen we in den vervolge aan duiden door „militaire kaarten", omdat vooral hierbij de tac tische eischen op den voorgrond treden. Welke schaal moet nu voor deze kaarten gekozen worden? Alle details van het terrein die uit een tactisch oogpunt van belang zijn moeten op de kaart behoorlijk leesbaar zijn, waaruit volgt, dat een betrekkelijk groote schaal aanbeveling verdient. Hoe grooter echter de schaal, hoe minder- terrein op elk kaart- blad voorgesteld kan worden, dus hoe grooter het aantal kaart- bladen, dat men in oorlogstijd moet medevoeren, waaraan, be halve het groote gewicht, nog het nadeel verbonden is, dat het zoeken van een bepaald blad onder ongunstige omstandigheden dikwijls zeer bezwaarlijk zal zijn. In vroeger jaren meende men, wat Java betreft, voor militair gebruik te kunnen volstaan met de gewone detailbladen op 120.000 en met overzichtskaartende meergenoemde residentie- kaarten—op 1100.000, doch sedert 1899 achtte het Legerbestuur zeer terecht de schaal der detailbladen te groot. Op die aan bepaalde afmetingen gebonden kaartbladen kan toch slechts een betrekkelijk zeer klein terrein gedeelte (6.5 K.M in het vierkant) worden voorgesteld, waardoor men in de noodzakelijkheid komt, in oorlogstijd, van de vermoedelijke operatieterreinen een over groot aantal weinig overzichtelijke bladen mee te voeren. Voor de oefeningen der troepen in vredestijd en niet 't minst voor die der bereden wapens geldt natuurlijk hetzelfde bezwaar. Daarom werd toen voor militair gebruik de beschikking over detailbladen op 1:50.000 noodig geacht en tevens bepaald, dat zoo spoedig mogelijk kaarten op die schaal zouden worden aan gemaakt; eerst van af laatstgenoemd jaar kan dus in Ned. Indië met recht van eene eigenlijke militaire cartographie ge sproken worden. Het heeft toen mede een punt van overweging uitgemaakt voor de kort te voren aangevangen hermetingen in Midden-Java en herzieningen in Batavia en. de Preanger, 1:50.000 als normale schaal van kaarteering aan te némen, in plaats van, zooals in het voornemen lag, de oorspronkelijke kaarteering resp. op de schalen 1:25.000 en 1:20.000 te doen geschieden en daarvan voor

Tijdschriftenviewer Nederlands Militair Erfgoed

Indisch Militair Tijdschrift | 1905 | | pagina 295