286
Daarom zijn op de militaire kaarten de schaars bewoonde
terreinen, in tegenstelling van de donkergroene kampongs, licht
groen getint, terwijl daarin de bewoning door enkele zwarte
teekens voor huisjes wordt voorgesteld.
Alles wat met water in verband staat, als sawahs, drassige
terreinen, moerassen, meertjes, enz. wordt in 't licht blauw aan
gegeven en steekt dus voldoende af tegen de zwarte wegen en
paden; overigens wordt droog bouwland wit gelaten en zijn alle
regelmatig aangelegde cultures, bosschen en kreupelhout door de
gewone zwarte teekens voorgesteld, waartegen wel geen bezwaar
kan bestaan, omdat elk troepenaanvoerder dient te weten in
hoeverre zulke begroeide terreingedeelten voor troepen toegan
kelijk zijn.
De reeds bij de verkleining ter sprake gebrachte eisch, dat mi
litaire kaarten niet met teekens voor terreinvoorwerpen overladen
mogen worden, heeft eene aanvulling noodig, nl., dat daarop alle
uit een tactisch oogpunt belangrijke details moeten voorkomen.
Ik wil hier gaarne de verklaring afleggen, dat het voldoen
aan dezen tweeledigen eisch juist een van de groote moeilijk
heden der militaire cartographie oplevert. Geldt het de voor
stelling van een weinig gedetailleerd terrein, dan kunnen door
gaans alle tactisch belangrijke bijzonderheden zeer goed op de
kaart worden ingeteekend en behoeft toch van overlading der
kaart geen sprake te zijnmaar voor eene juiste voorstelling van
een terrein met veel details, zooals die in ons tropenland veel
vuldig worden aangetroffen, is op eene militaire kaart, op de be
trekkelijk kleine schaal 1:50.000, dikwijls te weinig plaatsruimte.
Om de kaart aan haar doel te doen beantwoorden, moet dan
ook niet zelden met veel beleid eene keuze worden gedaan van
de details, die wel ingeteekend kunnen worden.
Daarom is nagegaan en vastgesteld, welke details zoo eenigs-
zins mogelijk wel op de militaire kaarten moeten voorkomen en
welke, bij gemis aan tactische waarde, steeds kunnen worden weg
gelaten, zonder aan de bruikbaarheid der kaart te kort te doen.
Behalve wegen, paden en bewoonde plaatsen, die reeds be
sproken werden, moeten nu tot de eerstbedoelde details gerekend
wordenalle terreinvoorwerpen, die o.m. voor de legering van