490
stand varen, en in ruimer vaarwater gekomen, duiken om de-
vijandelijke schepen te naderen.
De door de Nedcrlandsche regeering gestelde eischen zijn lang
niet gemakkelijk te vervullen, doch voor de Electric Boat Com
pany is zulks geen bezwaar geweest den bouw te doen aan
vangen, zoodat men verwachten mag een bijzonder goede boot
te zullen bezitten, indien alle voorwaarden behoorlijk worden:
vervuld.
Zonder twijfel heeft Nederland groot belang bij het vraagstuk
der onderzeesche navigatie, want voor een klein land met uit
gestrekte en vèrafgelegen koloniën en zonder krachtige vloot
vormt de onderzeesche boot een geducht wapen, dat bovendien
weinig kost en door zijn tegenwoordigheid den meest onder
nemen den en stoutmoedigen vijand tot de uiterste voorzich
tigheid zal dwingen. Toch moet men geen al te groote ver
wachtingen koesteren, en vooral niet meenen, dat het ontwik
kelingsstadium reeds achter den rug is, want dan zou men, zoo
al niet bedrogen, dan toch zeer zeker teleurgesteld uitkomen.
Het beste bewijs hiervoor levert wel de geschiedenis van het
onderwerpelijke vraagstuk in Frankrijk, in welk land de onder
zoekingen op het gebied van onderzeesche navigatie reeds der
tig jaren geleden aanvingen en in 1885 de regeering zich ern
stig met de zaak begon te bemoeien. Tusschen 1890 en 1895
werden de Gymnote, de Gustave Zédé en de Morse gebouwd,
welke alle drie een andere waterverplaatsing hebben. Daarna
trad een periode van stilstand in. In 1896 wérd door den Fran-
schen Minister van Marine een prijsvraag uitgeschreven voor
een onderzeesche boot, waarvoor zich 42 mededingers opdeden,,
wier inzendingen door een commissie werden beoordeeld. In
Juni 1898 werd de Narval op stapel gezet, die den gewonen
scheepsvorm kreeg en de eerste boot was, welke zoodanig was
ingericht dat zij zich op 2 wijzen kon voortbewegen. Nadat
een reeks van veranderingen en verbeteringen aan de Gustave
Zédé waren aangebracht, gelukte het in 1898 met dat vaartuig
bijzonder goede uitkomsten te verkrijgen, welke zoodanig over
geheel Frankrijk werden geadverteerd, dat de publieke opinie
zeer voor die soort vaartuigen ingenomen werd. Het gevolg hier
van was, dat, toen in het daaropvolgende jaar zich donkere wol-