498
„exercices répétés. II ne faut done jamais, comme on l'a un
„moment voulu faire en France, mettre des sous-marins en ré-
„serve. II n'y a d'efficaces, de réellement prêts que les sous-marins
„constamment armés et tenus en haleine par des exercices ré-
„pétés. II faut avoir des officiers et des équipages entrainés.
„Aussi, au lieu de voir les officiers et les équipages passer sur
„le sous-marin pour faire ensuite tout autre chose, il faudrait,
„a notre avis, les spécialiser, créer un brevet de sous-marin, et
„conserver ces brevetés pour l'armement des sous-marins, de
„preference a tous les autres en temps de guerre.
Na deze lange uitweiding over hetgeen in Frankrijk op het
gebied der onderzeesche navigatie werd verricht, zullen we in
het kort aanstippen, hoe ver men in andere landen gevorderd is.
Engeland is nummer twee op de lijst der onderzee-mogend-
heden en heeft, na lang dralen, de zaak in eens zeer krachtig
aangepakt door vijf booten te bestellen bij de Electric Boat Com
pany in Amerika en dadeiijk daarna de Ai t/m A4 te bouwen,
welke echter een grootere waterverplaatsing hebben dan de eerste
booten, en wel 200 tegen 120 ton. Daarna werden nog een 20
tal booten besteld, maar er zijn er nog niet meer dan 10 in
dienst, terwijl nog een drietal op het punt staan om afgeleverd
te worden. De rest wordt afgebouwd op de werf van Vickers-
Maxim te Barrow in Furness, welke firma, oorspronkelijk het
recht verkregen hebbende van de Electric Boat Company om
haar type van booten te bouwen, tallooze verbeteringen en ver
anderingen daarin heeft gebracht en thans vermoedelijk ge
noemde maatschappij voorbij is gestreefd in het maken van
nieuwe ontwerpen voor de Engelsche marine.
In Amerika bezit de marine 8 onderzeesche booten, en wel
de Holland, Plunger, Grampus, Pike, Adder, Mocassin, Shark en
Porpoise. Yan deze door de Electric Boat Company gebouwde
vaartuigen heeft men niet veel genoegen gehadaverijen waren
aan de orde van den dag. In 1903 werd de aanbouw van onder
zeesche booten tijdelijk gestaakt als gevolg van de zeer scherpe
concurrentie van de Lake Torpedo Boat Company met de Elec
tric Boat Company, welke strijd overgebracht werd op politiek
terrein, waar de zaak zeker niet thuis behoort. Het gevolg van
een en ander is geweest, dat, zonder onderzoek omtrent de waarde