751
dat wordt het den algemeenen bevelhebber zeer moeilijk, zoo
niet onmogelijk, zich een juist denkbeeld van den algemeenen
toestand te vormen.
Yolgens welk plan zouden nu hier de troepen in gevecht ge.
bracht kunnen worden?
Zoowel in de nabijheid van den grooten weg als bij desa Preng-
gan is gebleken, dat uit een technisch oogpunt de mogelijkheid
bestaat de rivier over te komen. Uit een tactisch oogpunt zou
het voordeelig zijn wanneer het grootste deel der troepen op
eerstgenoemde plaats de rivier overtrok, daar een langdurige
opmarsch door het zijterrein dan niet noodig zou zijn en men
dus het snelst zijn doel zou bereiken. Om dit echter mogelijk
te maken moet naar misleiding van den vijand gestreefd worden,
door zijne troepen zooveel mogelijk in eene verkeerde richting-
te lokken. Hoe ve-rder men daarbij zijne hoofdmacht kan lokken
van het punt waar de rivierovergang beoogd wordt, des te beter.
Kan men er hier den vijand toe verleiden zijne hoofdmacht in
de richting van Prenggan te verplaatsen, dan bestaat er eene
goede kans nabij den grooten weg de rivier over te komen.
Snelheid van handelen moet daarbij echter op den voorgrond
„Aan ieder bevelhebber die een aanval heeft uit te voeren wordt
voorgeschreven ten eerste de uitgebreidheid der vijandelijke stel
ling uit te vorschen, hare zwakke gedeelten, de strook die als haar
sleutel kan worden aangemerkt, de beste aanvalsrichtingen, de ter-
reinpunten wier bezit het afgeven van een krachtig vuur op het
zwakke gedeelte der stelling kan begunstigen, enz."
„Deze gegevens, zeggen de reglementen, kunnen worden verkre
gen door persoonlijke waarneming van den commandant, door ge
wone of officierspatrouilles, door éclaireurs, door ballonsdoch
de reglementen blijven in gebreke mede te deelen hoe die ver
schillende organen tot het verkrijgen van inlichtingen kunnen
werken. Uitzonderingsgevallen waarop men niet rekenen mag
daargelaten, is het inwinnen van al die inlichtingen door middel
van waarneming alléén onmogelijk geworden. Hoe moet dan wor
den verkend? Slechts één middel blijft over: het gevecht. Na
poleon zeide„on s'engage partout et puis l'on voit." (Zie boven
genoemd artikel: „De hedendaagsche evolutie der tactiek" blz. 486.)