618
rijkers en de tentransel. De laatste, in Indië eerst onlangs be
proefd (tentransel van den luitenant-kolonel Doorman), heeft hier
niet voldaan, naar verluidt, hoofzakelijk omdat zulk materieel het
tweeledig doel noch in de eene noch in de andere richting vol
doende nabij komt 1). Het doek als ransel gebruikt vordert
passanten en stooten, op de hoeken komen vouwen met onver
mijdelijke slijt- en drukplekken, alles ten koste van het behoud
der eigenschappen van goed tentdoek. Zoolang dit nog niet in
waarheid ijzersterk is, komt het mij gewaagd voor van tentma-
terieel zulke uiteenloopende diensten te vorderen.
In het bovenstaande werd besproken welke waarde een goede
oplossing van het tentvraagstuk in het algemeen voor de troepen
moet hebben; uit een militair geneeskundig oogpunt is het van
nog meer belang voor een speciaal onderdeel, i.e. de verpleging
van den zieken of gewonden soldaat te velde, tot een bevre
digend resultaat ter zake te komen.
Onze wijze van oorlogvoering tegen een inlandschen vijand
maakte het twijfelachtig of in de meeste gevallen tenten voor
den geneeskundigen dienst met voordeel te benutten zouden zijn.
In bivaks van langeren duur worden de beste woningen zoo zij
aanwezig zijn aangewezen of wel worden afdaken, soms ba
rakken opgericht voor onderdak der lijders. "Waar, zooals bij
een expeditie, vooruit te zien is dat een ziekeninrichting moet
worden gevormd, zal op de operatiebasis door de zorg van
de genie op meer of minder goed logies van tijdelijk materiaal
vooraf worden gerekendook later gedurende de expeditie wor.
den indien mogelijk barakken opgezet, overal waar voor hulp-
ziekeninrichtingen bij de vooruitgeschoven troepen zulks noo-
dig mocht zijn. Niettemin wordt voor deze maatregelen vol
doende tijd vereischt tot voorbereiding en oprichting; een
maal te velde zijnde zal de genie niet altijd op het juiste
oogenblik over voldoende werkkrachten kunnen beschikken of
de voorrang moeten worden gelaten bv. aan meer urgente werk
zaamheden bij den aanleg van wegen ten behoeve van den
transportdienst enz. De geneeskundige dienst heeft zich gewoon
lijk te lijdelijk bij die force majeure neergelegd, zoodat de nood-
1) Zie ook Ind. Mil. Tijdschr. 1905 Deel I blz. 295 e.v.
