1012
geen weg meer wist door de verschillende verordeningen, die
naar aanleiding van de Indische comptabiliteitswet waren uit
gevaardigd, en waarvoor men niet altijd een even goede uitleg
ging kon geven. Wat of eigenlijk die „comptabele" bezwaren
waren wist de spreker dan ook gewoonlijk zelf niet.
Intusschen vermoed ik, dat met dien comptabelen arbeid door
Criticus wordt bedoeld de ordonnanceering en het opmaken en
bewaken der begrooting bij het Departement van Oorlog en de
mandateering bij de gewestelijke intendances en wat daaraan
annex is. Is dit juist, dan kan die overlading van werk daarvan
het gevolg niet wezen. Althans niet bij den gewestelijken dienst.
Daarmede wil ik niet zeggen, dat het op de intendance bureaux
niet druk kan zijn. Integendeel en wel voornamelijk op de bureaux
van die intendances, waarbij organiek een hoofdofficier van dien
dienst is ingedeeld, kan er een groote hoeveelheid schriftelijken
arbeid te verrichten zijn. Ik meen echter te mogen betwijfelen of
dit geschrijf in hoofdzaak het gevolg is van de mandateering, mijns
inziens wordt het voornamelijk veroorzaakt door de zorg voor
de materieele belangen van het leger, d.i. de verpleging van den
troep. De garnizoenen in Indië zijn talrijk en dikwijls op groote
afstanden van elkander en van de standplaats van den intendant
verwijderd. Deze omstandigheid brengt van zelf eene belangrijke
correspondentie met zich mede. Briefwisseling met militaire com
mandanten, met kwartiermeesters en magazijnmeesters, welke
beide laatsten de organen vormen tot uitvoering van de bevelen
van den intendant, waar het aangelegenheden betreft aangaande
de verpleging. Voor de aanschaffing van alle daartoe benoodigde
zaken moeten transactiën worden aangegaan, overeenkomsten
gesloten, en is de intendant de persoon om de machtiging te
verleenen, de voorwaarden te redigeeren of te beoordeelen, advies
te geven, enz. Bij dit alles speelt de dubbeltjes-quaestie ook een
belangrijke rol, al kan menig troepen officier dit niet zoo grif
toegeven. Ook is het zaak de overeenkomsten zóó te sluiten,
dat men goede waar kan erlangen voor zijn geld en dat moeilijk
heden met de aannemers worden voorkomen. Voor eene goede
verpleging van den troep is dit een eerste zorg.
Daar even zeide ik het reeds, ik zou onder de verpleging van
den soldaat willen verstaan de zorg voor zijne stoffelijke belangen
