656
zulks zou voor garnizoenen van 1 a 2 compagnieën ruim vol
doende gebleken zijn.
Dit alles is echter niet geschied, men heeft gemeend één mo
delzaal alleen aan groote garnizoenen te moeten geven. Veel
is van dezen maatregel niet te verwachtenhoe heel anders zou
de toestand zijn als de man die inrichtingen, zij het ook in den
eenvoudigsten vorm, eerst in de kleine garnizoenen behoorlijk
had leeren waardeeren
De omstandigheid sub 2e was ook gemakkelijk te voorzien
geweest. Hoe men de zaal ook inricht, voor een geregeld mili
tair onderwijs zal van toesteloefeningen slechts een zeer beperkt
gebruik kunnen gemaakt worden en zal zeer veel aan eigen
oefening moeten worden overgelaten. Bij het militair onderwijs
treden de vrije oefeningen op den voorgrond, en zijn deze als
hoofdzaak, toesteloefeningen als bijzaak te beschouwen.
In de practijk zien wij echter alles opgeofferd aan de toestel
oefeningen. Nu is het wel waar, vrije oefeningen eischen zoogoed
als niets: een ideaal oefeningsterrein zou zijn eene ruime gras
vlakte met hier en daar schaduwboomenzoo noodig zou men
zich bij regen kunnen behelpen met de ruime dagverblijven in
de kazernes. Hoe bescheiden echter deze eischen, ze zijn geheel
over het hoofd gezien, niettegenstaande elk kampement een bij
zonder mooie gelegenheid aanbiedt tot den aanleg van zulk een
oefeningsterrein met loopplaats enz.
In stede daarvan gebruik te maken zijn die mooie ruimten
misbruikt voor vele onnoodige, smalle en onbegaanbare paadjes,
tallooze heggen, bloembedden, perhjes enz., allemaal onnoodige
zaken, die menig kampement een uiterst zonderling aanzien
geven. Bovendien vordert het onderhoud van dergelijke bloe
mentuinen veel werk en kosten die op veel nuttiger wijze zou
den zijn te besteden. Stelt men zich echter die ruimte voor,
herschapen in eenvoudige, gemakkelijk te onderhouden grasvlak
ten met hier en daar schaduwboomen, dan zouden die kampe
menten heel wat flinker, degelijker aanzien krijgen, vooral op de
tijden dat die oefeningsterreinen in gebruik zijn.
Het gevolg van een en ander is geweest, dat als model voor
gymnastiekzaal er een is aangenomen, dat aan ondoelmatigheid
kostbaarheid paarde. Als een gevolg hiervan zag men zich nu wel
