668
•worden, de Handleiding moest dus gewijzigd en aan den bestaan-
den toestand aangepast worden. In de poging hiertoe is de ont
werper niet bijzonder geslaagd.
In de eerste plaats schijnt hij van meening te zijn geweest,,
dat de Handleiding wat betreft de toesteloefeningen wel wat al
te zuinig is geweest; hij heeft daarom meer toestellen en oefe
ningen meenen te moeten opnemen. Hierbij is een groote fout
begaan; er is mi. te veel uit het oog verloren dat het Voor
schrift uitsluitend voor militair gebruik moest dienen en dus
daarin geen oefeningen moesten worden opgenomen die in dit op
zicht waardeloos zijn. Behalve dat daardoor tijdverspilling zou
zijn voorkomen, zou dat aan het onderwijs zijn ten goede geko
men door het vergemakkelijken van de taak der instructeurs,
die dan steeds een keuze uit alleen nuttige oefeningen zouden heb
ben te doen, in stede van zooals thans, uit nuttige en nuttelooze.
Voor een klein deel zou men daarmede op deugdelijke wijze zijn
te gemoet gekomen aan de onvoldoende bekwaamheid der instruc-
teurs. Zoo zijn bv. de oefeningen aan de ringen betreffende
kringbeweging van het lichaam en de oefeningen in den steun-
stand op blz. 20 en 21 volmaakt overbodig.
In de Nederlandsche Handleiding vinden wij de toesteloefe
ningen voorafgegaan door de oefeningen der gewrichten, de oefe
ningen in het gaan en loopen en de oefeningen met het geweer,
d.w.z. de vrije oefeningen. Naar deze oefeningen wordt bij de
toesteloefeningen voortdurend verwezen. In het Indische Voor
schrift heeft de ontwerper er de voorkeur aan gegeven niet aldus
te handelen, maar de vrije oefeningen, waar zij bij de toestel
oefeningen noodig waren, afzonderlijk te beschrijven. Dit was
onpractischop die wijze waren onjuistheden of onduidelijk
heden niet te voorkomen, zooals dan ook werkelijk het geval
is: bv. de beenbewegingen bij de ringen op blz. 14 ad 2, a
en cl: hoe worden de beenen en voeten hierbij gehouden, deze
houding is van veel invloed op de waarde der oefening? Het
zelfde is het geval bij de oefening aan de brug op blz. 10 ad 6:
hoe moeten hierbij de beenen en voeten worden gehouden?
Een algemeene opmerking is verder, dat wel veel oefeningen
zijn aangegeven, doch er weinig of geen rekening mede is gehou
den dat vele daarvan alleen dan goed kunnen worden uitgevoerd,
