683 - licht geboomte en struikgewas begroeide heuveltoppen verheffen zich niet hooger dan 300 M. In de nabijheid van het meer Tempé en langs deTjenrana tot aan zee is het terrein meeren deels vlak, zelfs laag gelegen en slechts hiei en daar heuvelachtig. Ten Ni van de Tjenrana wordt het teriein eerst dan heuvelachtig, wanneer men de landstreken Tanah-Sitolo, Paria en Palipoe genaderd is. Benoorden Paria heeft men echter weer groote uitgestrekte vlakten tot aan het gebied van Loewoe, welke vlakten bekend staan onder de namen van Ponetie, Alotengang en Dopieng. De kuststreek langs de Golf van Boni is raeerendeels moerassig en begroeid met allerlei soorten kreupelhout. De voornaamste rivier is de Tjenrana (zie onder Boni). Tot aan Kampiri is zij slechts voor kleine vaartuigen bruikbaar, doch van daar tot aan zee ook voor grootere. In de rivier staat voortdurend eene sterke stroom. Zij is tusschen de 70 en 100 M. breed, aan hare mondingen zelfs 150 M., en langs beide oevers bevolkt, doch is wegens hare vele korte bochten voor schepen van eenige lengte moeilijk te bevaren. In den natten tijd treedt zij steeds buiten hare oevers; in Wadjo staat dan het water wel eens 5 M. boven den beganen grond. De zijriviertjes van de Tjenrana zijn alleen aan de mondingen voor kleine prauwen bevaarbaar. Verder heeft men nog de Salo Laboelang, de Salo Doping en de Salo Peneki, alle kleine rivieren, die zich in de Golf van Boni uitstorten. Het meer van Tempé, bij de Boegineezen meer bekend onder den naam van Tapparang karadja (groot meer), beslaat eene op- pei vlakte van 2 geographische mijlen en is gelegen ongeveer in het midden van Zuid-Celebes. Door de Salo Menrelang staat het in verbinding met de Tjenrana; in het midden is het eenige vademen diep en in de maanden Februari tot en met Juni voor barkassen en bewapende booten bevaarbaar. De oevers zijn dicht begioeid met riet; in den drogen tijd valt het meer bijua geheel droog en wordt de bodem dan in djagoengtuinen herschapen. Op den oostelijken oever van het meer ligt het zoogenaamde Tanah Sitolo, het volkrijkste gedeelte van Wadjo. Behalve het meer van Tempé vindt men in Wadjo nog ver schillende meren, die echter juister met den naam van moerassen

Tijdschriftenviewer Nederlands Militair Erfgoed

Indisch Militair Tijdschrift | 1905 | | pagina 81