189
raad worden volstaan. Noch het meel, noch het brood, dat ook
een enkele maal met dergelijke wagens werd vervoerd, hadden
zooals aanvankelijk gevreesd werd eenig nadeel ondervon
den van de door den motor ontwikkelde gassen.
Ook personenautomobielen en motorrijwielen werden sedert
1901 bij manoeuvres beproefd.
In 1903 stelde voor de eerste maal de Oostenrijksche auto
mobielclub, op het voorbeeld van Engeland en Duitschland, bij
de groote manoeuvres een aantal leden met hunne wagens ter
beschikking van het legerbestuur.
Het gevolg hiervan was, dat zich in 1904 uit den Landstorm
met goedvinden van het Ministerie van Oorlog een vrijwil-
lig-automobilisten- en vnotorwielrijderskorps heeft gevormd. Dit
korps, dat in Februari 1905 25 leden telde, is in 3 groepen ver
deeld. Ook niet tot den Landstorm behoorende automobilisten
en motor wielrijders kunnen lid van het korps worden, zij kun
nen dan zoowel hun voertuig, als hun persoon, als beide ter
beschikking van het leger stellen.
De staat betaalt de transportkosten der voertuigen naar het
manoeuvreterrein en gedurende de oefeningsdagen den chauffeur,
terwijl bovendien per dag aan een automobilist 30 en aan een
motorwielrijder 6 Kr. als schadeloosstelling worden toegekend.
e. Italië.
De Italiaansche automobielclub heeft zich in 1904 voor de
eerste maal ter beschikking van het legerbestuur gesteld door
te verzoeken, haar eenige militaire opdrachten te verstrekken,
ten einde de waarde van particuliere automobielen voor militaire
doeleinden te beoordeelen.
Overeenkomstig dat verzoek werden van uit Brescia automo
bielen gezonden naar verschillende passen in de Alpen en de
Appenijnen, andere werden gebezigd tot het vervoer van een
groep der bevelvoering van de eene grensplaats naar de andere
en weer andere tot het spoedig overbrengen van verkennende
stafofficieren naar verschillende punten der grenzen; enkele deel
nemers hadden passen tot ter hoogte van de Stilfser Joch (404
K.M. heen en terug, 2756 M. boven het punt van afrijden) en
de Splügen (364 K.M. heen en terug, 2107 M. boven het punt
