18
Boorsma voor de tjerèh-soorten eenvoudig den eisch stelt, dat
ze geen of zeer kleine kafnaalden hebben.
Op grond van de door een prakticus verstrekte gegevens en
naar aanleiding van een gesprek, dat we over deze kwestie
met den heer De Bie voerden, houden we ons overtuigd, dat
de zienswijze van den heer De Bie de juiste is.
Een feit is het, dat de padi-tjerèh, na enkele maanden van
opbewaring, de uiterlijke kenteekenen van ketan verkrijgt, ver
der dat ze aan klimaat, grond en behandeling minder eischen
stelt (wordt zoowel op droge als op natte velden verbouwd) en
ten slotte, dat alle tjerèh-soorten of geen of slechts zeer kleine
kafnaalden bezitten. Het is de laatste eigenschap, die de tje-
rèh als een geschikt paardenvoeder kenteekent, redenen waar
om in de omstreken van Salatiga veel van deze padi wordt
verbouwd.
De inlander beschouwt de tjerèh als een minderwaardige rijst;
in den handel staat ze meestal 50 100 lager genoteerd
dan de sawah-padi. Wat den vorm der korrels betreft is de
tjerèh uit Oost-Java iets langer dan die uit West- en Midden-
•Java afkomstig, eerstgenoemde vormt (plat zonder buik) een
geleidelijke overgang tusschen de Java-en Siamrijst (staafvorm).
Volgens van Gorkom geeft overvloedig water bij het rijpen
der padi een groote gevulde korrel, gebrek aan water een plat
tere, minder gevulde korrel en daardoor, bij een overigens gelijk
gewicht aan padi, ook minder rijst. Deze uitspraak is in over
eenstemming met hetgeen de praktijk ons omtrent de tjerèh
leert: afhankelijk van den regenval, of verbouwd op slecht geïr-
rigeerde sawahs, geeft deze rijstsoort altijd den indruk van
„schraal", vergeleken bij de gevulde betere sawah-padi.
Zooals hierboven reeds werd verklaard, is het ondoenlijk eene
beschrijving te geven en de kenmerken op te noemen van de
op Java voorkomende variëteiten, vooral niet, omdat dikwijls in
verschillende streken aan onderscheidene variëteiten denzelfden
naam wordt gegeven en omgekeerd verscheidene namen aan een
zelfde variëteit; bovendien hoort men dikwijls een zekere varië
teit aanduiden door den naam van een landstreek, landgoed of
fabriek; padi-dermajoe is bv. de padi afkomstig uit Indrama-
joe, padi-tjomas die, welke door Tjiomas wordt geleverd, terwij).
