25
Sommige pellerijen verwerken de rijst van padi tot gaba door
middel van een dorschmachine van het gewone Europeesch mo
del, andere bereiken het zelfde doel door stampers, terwijl ten
slotte weer andere (zooals in een hier ter stede aanwezige pel
lerij) het product in gabavorm ontvangen.
Het spreekt van zelf, dat bij de behandeling in den Huiler een
zeker percentage breuk ontstaat, afhankelijk van de rijstsoort,
die wordt verwerkt. Een rijstpeller uit den Oosthoek van
Java verzekerde ons, dat bij aanwending van twee Huilers de
breuk voor Malang—Pasoeroean en Besoekirijst moest worden
vastgesteld op 50%.
Wordt gepeld met slechts één Huiler, dan worden in de ge
pelde rijst nog altijd een zeker aantal ongepelde gabakorrels
aangetroffen.
Het meerendeel der Achter-Indische rijst wordt uitgevoerd
onder den naam van Gargorijstwaaronder men in den handel
verstaat, het product zooals dit na één maalgang door den Hui
ler wordt geleverd, gemengd dus met gaba-korrels en breuk.
In sommige pellerijen wordt de rijst na de pelling getrieerd
en gesorteerd tot op een zeker breuk.
Waar we straks vermeldden, dat we in Indië geen rijstpelle-
rijen aantreffen, die de rijst, zooals in Europa, tot in de uiter
ste perfectie pellen, polijsten en glanzen, daar moeten we toch
melding maken van het feit, dat een der grootste pellerijen in
den Oosthoek van Java, t. w. de fabriek Poeroet te Pasoeroean,
op het punt staat om geheel omgebouwd en gemoderniseerd te
worden, zoodat we in de toekomst ook hier te lande de rijst in
volkomen gepelden toestand zullen zien aanbieden.
Keuringseischen.
Alvorens onze beschouwingen over dit onderwerp te beëin
digen, een enkel woord over de eischen, waaraan de thans ge
leverde rijst volgens de Algemeene Voorwaarden en Voorwaarden
van Aanbesteding moet voldoen.
Waar we over enkele dezer eischen een kritiek zullen vellen,
daar doen we zulks met de zinspreuk„La critique est aisée,
l'art est difficile" voor oogen. We houden ons overtuigd, dat
het uiterst moeilijk, zoo niet onmogelijk is, om de eischen voor
