DE VELDARTILLERIE EX DE RUSSISCH-
JAPANSCUE OORLOG.
1. Inleiding'.
De Russisch-Japansche oorlog ligt nog te kort achter ons, het
oorlogstooneel is te verwijderd, de cartografie te onvoldoende,
de taal der oorlogvoerenden te weinig gemeen goed, de houding
der bevelvoerenden tegenover oorlogscorrespondenten te wan
trouwend, dan dat nu reeds, nog geen twee jaar na den proloog,
pas enkele maanden na de finale van dit bloedige drama de gang
der gebeurtenissen tot in bijzonderheden bekend zou kunnen
zijn. En eene gedetailleerde beschrijving is een onmisbaar
vereischte, als men uit de krijgsgebeurtenissen zelf taktische
conclusiën wil trekken.
Dientengevolge wordt het belang van een oorlog voor de tak
tische wetenschap minder beheerscht door militaire factoren als
grootte en organisatie der legers, bewapening en qualiteit dei-
troepen enz., dan wel door de omstandigheid of er veel over zoo'n
oorlog gepubliceerd wordt.' Yan de meeste krijgsgebeurtenissen
wordt nimmer zóóveel bekend, dat den theoreticus voldoende
gegevens ter beschikking staan om zelfstandig tot conclusiën op
het gebied der taktiek te kunnen komen; in het gunstigste geval
verloopen er zoovele jaren al eer het beeld, dat de krijgsgeschie
denis levert, eenigermate volledig en betrouwbaar is, dat on
derwijl bewapening enz. dermate gewijzigd zijn, dat de leeringen
niet op eenmaal kunnen overgebracht worden op de praktijk.
In dezen zin wordt eerst nu voldoende omtrent den Fransch-
Duitschen oorlog bekend.
Toch moet de taktische wetenschap bovenal op empirischen
grondslag berusten en kan zij de lessen uit het jongste verleden
voor hare ontwikkeling niet missen, Zij is daartoe gedwongen
te luisteren naar hen, die zooeven uit den strijd zijn terugge-