647
terij zich heeft kunnen bewegen. Hoewel door de voorhoede een
pad was gekapt, hetgeen 5 uur duurde, moest voornamelijk
op de luchtwortels of daartusschen in den modder gestapt worden.
Tijdens het kappen moest meermalen halt worden gehouden, maar
daar de lasten dan niet konden worden neergelegd, werden aan
de dragers van 2 M. Ven stokken gegeven, welke van boven in een
vork uitliepen, zoodat zij daarin de picolans konden laten rusten
en aldus hunne schouders ontlasten. Deze stokken gebruikten
zij bij het loopen als peilstokken om niet in de aanwezige gaten
weg te zakken. Hierbij bleek het groote voordeel van de verdee
ling van het materieel alleen in 1 - en 2 M. Ven4 M. Ven toch had
den alleen kunnen volgen, door het pad breeder te kappen, hetgeen
veel moeite en tijdverlies veroorzaakt zou hebben. De dragers van
de munitiekisten droegen deze in de sarong gewikkeld op den
rug en hadden daardoor 2 handen vrij om bij het loopen over
de luchtwortels de takken tot steun te kunnen grijpen.
De tweede marsch geeft een idee van het uithoudingsver
mogen van de dragers, daar de batterij zonder één achterblij
ver steeds opgesloten bleef. Over de dragers viel tijdens de
marschen nooit te klagen, wanneer zij maar voldoende van
drinkwater werden voorzien. Hiertoe hadden de dragers van 2
M. Ven aan de picolans de verdroogde en daarbij hard gewor
den schillen van de op Celebes voorkomende kalebasvruchten
hangen, welke D/2 water kunnen bevatten en ook dooi
de bevolking voor het bewaren en vervoeren van water worden
gebezigd. Bij elke voorkomende gelegenheid werden deze door
de kanonniers gevuld. Het vervoer van de munitie op paarden
heeft boven dat door dragers het groote voordeel, dat de colonne
minder wordt verlengd, daar inplaats van op 1 paard op min
stens 4 dragers moet worden gerekend. De paarden waren niet
boven 90 K.G. (met inbegrip van het harnachement) belast, waar
door weinig drukkingen voorkwamen.
Praktische bruikbaarheid van het materieel te velde.
De gangbaarheid van het schietgestel bleef steeds verzekerd,
zonder dat andere dan de gewone voorzorgen hiervoor behoefden
te worden genomen. Om de in elkaar gezette schietgestellen
in het bivak tegen regen en stof te beschermen en aldus een
