- 674 -
binnenland voor militaire patrouilles werd opengesteld, wel ten nutte ge
maakt om zijne kennis van het eiland te verrijken. Toonde hij dit onge
veer een jaar geleden in een artikel in het tijdschrift van hetB.B. „Iets
over staats-exploitatie van Seran" zie boekbeoordeeling I.M.T. 1905.IIblz.
962), thans geeft hij hiervan wederom blijken door bovengenoemd artikel,
waaruit zeer zeker op geographisch en etnographisch gebied veel belang
rijks te putten valt.
Voorzien van schetskaarten en afbeeldingen is het ongetwijfeld van
waarde en dit vooral thans, nu door de militaire actie op het eiland, dit
Alfoerenland de aandacht van velen tot zich trekt.
Men verlieze echter bij de appreciatie der gegevens, die hier geboden wor
den, niet uit het oog, dat de wijze van opneming en observeering uit den aard
der zaak eene oppervlakkige geweest is. Noch van triangulatie, noch van
topographische opmeting is daarbij sprat e geweest en al is hier en daar met
de theodoliet gewerkt en de ligging van enkele punten in verband met
bestaande zeekaarten vrij nauwkeurig verzekerd, en al heeft de Heer
Sachse zich werkelijk buitengewone moeite getroost om de uitkomsten
zoo zuiver mogelijk te doen zijn, hetgeen wij ten volle waardeeren, toch
kan hier slechts sprake zijn van een schetskaart, die, evenmin als die,
welke op een schaal van 1250.000 bij den Topographischen dienst ge
publiceerd werd en die grootendeels op gegevens van luitenant Sachse
en van de Marine berust, ook maar eenigszins op correctheid kan bogen.
Men meene niet, dat dit alles geschreven is met het doel om de waarde
van de kaart te verkleinen, want ten volle zijn wij overtuigd van de
zeer groote bezwaren èn moeilijkheden aan de samenstelling van zulk
een, zij het ook naar onze meening, vluchtige schetskaart verbonden
dit geschiede dan ook slechts om te voorkomen, dat de thans op Ceram
ageerende troepen te veel zouden vertrouwen op de in dit artikel geboden
gegevens.
Red.
Gymnastik ünd ihre militarische Verwer-
tüng- von von Ditlurth, Major und Direktor
der Militar-Turnaustalt.
Er gaat kracht uit van het werkje van Majoor von Ditfurth. De lezing
moet iedereen de overtuiging schenken, dat de schrijver een persoon is, wien
de belangen en in het bijzonder de gezondheid van den soldaat ter harte
gaan, een man, wiens streven er op gericht is om door geregelde oefe
ningen en bewegingen in de open lucht den militair te harden.
Dat iemand, dio zoo sterk doordrongen is van het nut van gymnastiek
met ingenomenheid bennis nam van het werk van J. P. Miiller „Mijn
systeem. Dagelijks 15 minuten aan de gezondheid gewijd" (zie Boekbe-
