720
„een veldstuk, dat ten volle opgewassen is tegen dat van
eiken te verwachten tegenstander.
Deze eisch sluit dus in
a. gelijk ballistisch vermogen
b. gelijke munitievoorraad bij de batterij
c. gelijke beweegbaarheid." 1)
De hinderpalen welke zich hiertegen verzetten zijn, zooals
de Heer Kiès bij het debat kernachtig opmerkte, saam te vatten
in „Indisch terrein" en „Indisch paardenmateriaal"!
Wij blijven nog steeds, zij het dan ook met een kleine variant
in de benaming der geschutsoort en in volgorde van zinnen,
bij onze opvatting omtrent dat Indische terrein.
„Zelfs op het meest tot ontwikkeling gekomen eiland van
onze archipel, Java, zijn slechts de groote postwegen en enkele
secundaire wegen voor veldartillerie te bezigen en deze laatste
wegen in den natten moesson dikwerf niet. Tal van kampong
wegen en door het terrein voerende voet- en rijpaden zijn voor
haar ontoegankelijk."
Wel teekende de Redactie van het I.M.T. 2) hierop aan„Het
zij ten behoeve van particuliere ondernemingen, hetzij ter ver
binding van meer afgelegen kampongs met spoorhalten, zijn in
de laatste jaren de binnenwegen op Java geleidelijk verbeterd
en wordt hiermede nog steeds voortgegaan."
Dit wijst op eenige verbetering en meerdere in de toekomst!
Maar wij hebben te maken met het heden. En het oogenblik
is nog ver, dat b.v. alle wegen, waarvan de breedte den marsch
van veldartillerie zou toelaten, zich uit een oogpunt van begaan
baarheid, overbruggingen, enz., enz. ook daartoe zouden leenen.
Men behoeft slechts dat soort wegen in de onmiddellijke nabij
heid van de hoofdstad van Insulinde, Batavia, Weltevreden en
Meester Cornelis, na te gaan, om tot de overtuiging te komen,
dat slechts weinige dier wegen, zelfs in het gunstigste jaarge
tijde, ten allen tijde en zoo als zij daar liggen, zich leenen tot
den marsch van veldartillerie. Dit is den Batterij-Commandan
ten aldaar wel het beste bekend. Alleen de praticabele wegen
worden dan ook voor de oefeningsmarschen zorgvuldig uitge-
1) Zie Orgaan Krijgsk. Verg. 1904 blz. 26.
2) Zie I.M.T. 1904 blz. 1184.
