774
Ten eincle beter hun belangen te behartigen sluiten eenige Bali-
neesche families zich bij elkaar aan in een desaverband (sekaha
desa), dat zich een hoofd kiest, den klian desa, om het naar buiten
te vertegenwoordigen en tevens den inwendigen dienst der desa
te regelen. In van ouds bestaande desa's bepaalt zich dat desa-
verband alleen tot de van af het ontstaan aanwezige families;
alleen die hebben dan stemrecht. In nieuwere desa's krijgt ieder,
die zich bij de sekaha desa aansluit, stem in het kapittel.
Groot is de macht van den klian desa die in groote, uit
verschillende wijken (bandjar) bestaande desa's door klian ban-
djar of klian tinggi bijgestaan wordt niet; in hoofdzaak berust
deze bij een raad der oudsten.
Buiten de desa treft men alleen, of althans niet in desa-ver-
band, wonende families aan, als het ware op hoeven (koeboe)
gezeten boeren.
Eenige desa's bij elkander vormen een district, aan welks hoofd
de poenggawa staat, de vertegenwoordiger van den vorst, die
als bemiddelaar optreedt in de vaak voorkomende geschillen
tuschen de desa's, heerendiensten uitschrijft, belasting int en
veelal ook tracht de rechtspraak aan zich te trekken, ofschoon
die eigenlijk tot de bevoegdheid der priesters behoort.
De poenggawa is echter geen heerscher over een bepaald ge
bied doch over een zeker aantal personen, die in hem een ver
dediger hunner rechten zoeken.
In een zelfde district voert dus soms meer dan een poenggawa het
bestuur, terwijl de leden eener zelfde desa kunnen staan onder ver
schillende poenggawa's, als gevolg waarvan men in zulke desa's
meer dan één mantja desa of (pem) bekel aantreft, ieder een anderen
poenggawa vertegenwoordigende. Deze mantja desa hebben met de
inwendige huishouding der desa niets te makenzij zorgen alleen
voor de uitvoering van de bevelen van den poenggawa of pem-
bekel gedé. In hun arbeid worden zij bij gestaan door een of
meer handlangers (pangliman's) en omroepers (djoeroeh arah's).
Verder treft men in de desa's nog lieden aan, die, hetzij wegens
hunne kaste daar een lid eener hoogere niet onder een van
lagere kaste kan staan hetzij omdat zij zich niet onder een
der in het district aanwezige poenggawa's willen stellen, onder
het onmiddellijk bestuur der vorsten behooren.
