776
noodig zijn, bij de bevoegde gezaghebbenden voor, draagt de
geïnde padjeg (landrente) af, enz. In de soebak zorgt hij voor
de waterverdeeling, roept de soebakleden op voor het werken
aan de hoofdleiding, enz.
Over een aantal soebaks staat een pengloerah, die opkomt
voor de gemeenschappelijke belangen.
Behalve de landrente genieten de vorsten nog inkomsten uit
de in- en uitvoerrechten, de monopoliën en andere verpachte
middelen (bijv. opium), terwijl voor sommigen een niet onbe
langrijke verdienste wordt opgebracht door de djogeds (publieke
dansmeiden), waartoe veelal de aan den vorst vervallen weduwen
en dochters van zonder mannelijke erfgenamen overledenen
(zie boven) behooren.
Gedeeltelijk bestaan die inkomsten uit voortbrengselen, an
derdeels woiden ze opgebracht in geld. Standaardmunt is de
rijksdaalder, die twee pekoes telt, elk van vijf ataks. Een atak
is nominaal 200 keppngs, doch er wordt 2% agio toegestaan.
Een rijksdaalder is dus ongeveer 2000 kepengs waard, een chi-
neesche koperen munt met een vierkant gat in het midden, zoo
dat men er ettelijke, bijv. 200, aan elkaar kan rijgen (Setali
een touw duiten). Een andere eenheid is de boengkoes van
vijf rijksdaalders.
De inner der belastingen is de sedahan agoeng; de beheer
der der vorstelijke schatten, tevens chef van de hofbeambten
(parèkan's) heet pembekel kekandel, terwijl de staatssecretaris
kantja öeter dalem of adjeg dalem genoemd wordt. Deze is
na den rijksbestuurder, den mantja negara, de voornaamste
ambtenaar van den vorst.
De vorsten bemoeien zich gewoonlijk zeer weinig met de
staatszaken, die zij bijna geheel aan den rijksbestuurder, meestal
een broeder of ander familielid van den vorst, overlaten, zoodat
deze machthebber veelal een belangrijk overwicht over den
heerscher erlangt.
De troonopvolging is nergens door geschreven wetten gere
geld. Volgt ook al gewoonlijk de oudste padmi-zoon zijn vader
op, zoo zijn afwijkingen van dit beginsel talrijk.
De vader van den Banglischen vorst bijv. bepaalde, dat zijn
zeven zoons achtereenvolgens den troon zouden bestijgen, zoo-
