777
dat hier de broeders elkaar opvolgdenin Tabanan heerscht
een zoon uit een penawing.
Na troonsbestijging wordt meestal de naam veranderd. Aan
verwanten van den vorst voeren meest den titel Ngoerah.
Populair is het Balische vorsten bestuur nergens; naast vrij
hooge belastingen moet de bevolking zware heerendiensten
opbrengen, welke zeer ongelijk verdeeld zijn, daar voor de
dagelijksche diensten bewaking van de poeri, koelie-arbeid
voor den vorst en dergelijke, in het algemeen landheerendien
sten genoemd de drie hoogste kasten zijn vrijgesteld, terwijl
voor de desa-heerendiensten de Brahmanen niet opgeroepen
worden. Alleen voor het ten strijde trekken moeten alle weer
bare mannen opkomen, behalve de priesters; de in de laatste tij
den voorkomende einaelooze geschillen tusschen gouvernements-
en vorstenonderdanen eischten wel bewaking der grenzen, doch
deze werd in gewonen heerendienst verricht, en drukte dus
voornamelijk op den minderen man, den landbouwer. Dat de
Baliërs onder zulke omstandigheden zich niet aan het vorsten-
bestuur onttrokken, moet voornamelijk toegeschreven worden
aan de omstandigheid, dat zij het elders behalve onder het
rechtstreeksche gouvernementsbestuur niet zooveel beter zou
den hebben, zoolang zij niet geheel gevrijwaard bleven tegen
wraakneming hunner gewezen vorsten of poenggawa's(zie boven).
Nationaal gevoel beheerscht den Baliër in het geheel niet,
zooals uit het bovenstaande blijkt; alleen zijn oogenblikkelijk
belang of wat hij als zoodanig beschouwt regelt zijn gedrag
tegenover het staatsverband.
Zelfs bij bedreiging door vreemd geweld gingen de rijken
niet eensgezind op tot wering van den indringer, zooals bij de
Balische expeditiën werd ondervonden, niettegenstaande de Ba
lische rijken onder de opperhoogheid van Kloengkoeng stonden.
Het gezag, dat van dien vorst uitging, die zich Dewa Agoeng
noemde en den titel van Soesoehoenan van Bali en Lombok
voerde, bestond vrij wel slechts in naam; alieen bij onderhan
delingen met het Gouvt. beriep men zich tot het verkrijgen
van uitstel op Kloengkoengs oppergezag, zonder welks toe
stemming geen verbintenis geldig zou zijn.
Zools bekend, werd na de 3e Bali-expeditie Boeleleng onder
