den, aangezien dat stranddeel geheel open en door de marine gemakkelijk onder vuur te nemen is. De nu volgende reeden Ketèwèl en Lebih liggen op Gianjarsch gebied en kunnen vrijwel steeds voor een debarkement van troepen gebruikt worden, hoewel zij niet zoo goed zijn als Sanoer. Hier toch kan men rekenen op medewerking van de bevolking, zoodat bij hevige branding van vlerkprauwen gebruik gemaakt kan worden, die alleen met behulp van op het strand aanwezige lieden aan wal gehaald kunnen worden. Voor een landing is Lebih geschikter dan Ketèwèl, en daar die plaats de beste ver binding heeft met de hoofdplaats Gianjar, van waar uit ettelijke wegen naar Bangli voeren, zoo is Lebih de aangewezen landings plaats bij een mogelijk optreden tegen laatstgenoemd rijk, indien dit in de eerste plaats aangegrepen moet worden. Op de Kloengkoengsche kust bestaat slechts één reede, die van Koesambë, welke weinig geschikten ankergrond voor de schepen biedt, doch overigens, eenigszins beschut zijnde door het eiland Pënidë, vrij goed bruikbaar is. Landing kan hier evenmin ernstig bemoeilijkt worden als bij Sanoer. Meer Oostwaarts komt men weer op eigen, d. i. Karang Asemsch gebied, waar de eerste landingsgelegenheid aangetroffen wordt in de Padangbaai, bekend uit de 3e Bali-expeditiehier is een aan wal zetten van troepen enz. ten allen tijde mogelijk, zelfs met sloepen. Het heeft geen nut de overige ankerplaatsen na te gaan, wijl zij voor een optreden tegen de zelfbesturende staatjes niet in aanmerking komen, ook niet de reede van Boeleleng, op gouver- nementsgebied, aangezien van Singaradja uit het hooge gebergte overschreden moet worden voor men aan die Z. daarvan gelegen rijkjes komt; de reeden op de Djembranasche kust lijden aan hetzelfde euvel als de andere reeden op de Z.-kust, waartegen over het voordeel staat, dat Djembrana gouvernementsgebied is. De verbinding Djembrana-Tabanan is echter zeer slecht. De krijgsgeschiedenis van Ned. Indië leert, dat landing op het gewenschte punt, niettegenstaande bemoeilijking, steeds moge lijk is met betrekkelijk geringe offers; in dit geval kan zelfs een landing op vijandelijk gebied zoo noodig vermeden worden. Yan meer gewicht dan de oplossing van dat vraagstuk, is dan

Tijdschriftenviewer Nederlands Militair Erfgoed

Indisch Militair Tijdschrift | 1906 | | pagina 299