823
Mij voorloopig tot het leger bepalende, wil ik de volgende twee
vragen stellen:
le. Wanneer de Iniandsche militairen allen Hollandsch spra
ken, welke voor- en nadeelen zou dit voor het leger hebben
2e. Is het mogelijk, te bereiken, dat alle afgerichte Iniandsche
militairen Hollandsch spreken?
Wat betreft de eerste vraag geloof ik, dat de voordeelen groot
zijn, de nadeelen gering. De voordeelen wil ik even in het kort
aangeven.
a. Moeten Europeanen en Inlanders gezamenlijk worden toe
gesproken, dan behoeft men het niet meer tweemaal te doen,
maar kan met één keer in het Hollandsch volstaan worden.
Een vlug uitgesproken bevel, een enkel woord, den Europeanen
toegeroepen, wordt nu door de Inlanders ook begrepen.
b. Het tangsi-Maleisch zal verdwijnen, wat een voordeel is,
want al spreken de officieren, dank zij hun opleiding aan Aca
demie of Hoofdcursus 1), hun meerdere ontwikkeling en de
meerdere moeite, die zij zich geven, over het algemeen het
Maleisch goed; de Europeesche onderofficieren en nog erger
de minderen radbraken die taal op hartverscheurende wijze.
Behalve dat dit laatste de gehoorzenuwen alleronaangenaamst
aandoet, moet het, dunkt mij, bovendien een Inlander, wien bij
voorbeeld gelast zal worden om gaba naar den ziekenstal te
brengen en die dan hoort: „kooi, bawa chabbe distal sekèt"
een kleine voldoening schenken, te hooren hoeveel slechter zijn
meerdere het Maleisch uitspreekt dan hij, wat geloof ik het
prestige van genoemd onderofficier niet zal verhoogen.
Men zal mij moeten toegeven, dat een Inlander, die reeds eenige
jaren in dienst is, zijn Maleisch beter spreekt, dan een Europeeseh
onderofficier, soms beter dan zijn officieren. Uitdrukkingen als
„Lekas dan toch" en „Taroh maar disana" zullen wel een bewijs
mogen zijn, dat ook het Maleisch van de laatsten dikwijls verre
van onberispelijk is.
Herhaaldelijk worden dus bij het gebruik van het Maleisch
1) Hierover een enkel woord; velen betoogen, dat de aan Academie en Hoofdcursus
opgedane kennis in de Maleische taal hen later weinig of niet te pas is gekomen, omdat
het Hoog Maleisch was, wat zij leerden. Hiermede ben ik het niet eens, het heeft mij
veel gemak verschaft. Hoe het zij, ieder moet in elk geval geprofiteerd hebben, wat
betreft de uitspraak en dat is al veel.
I. M. T. 1906. ga
