- 826
mogen worden gerekend en met wie hij steeds Maleisch sprak,
de in die taal geschreven reglementen. Herhaaldelijk kwam
het voor, dat zij een woord niet begrepen en vroegen zij den in
structeur om het Hollandsche woord te noemen, waartoe deze
meestal slechts met behulp van een woordenboek in staat was.
Me dunkt, dit spreekt.
Men wenscht reglementen, die door de Inlanders kunnen wórden-
gelezen en begrepen; de tegenwoordige voldoen aan dien eisch
niet. Javaansche reglementen zouden weer door de officieren-
en Europeesche onderofficieren niet aan de Inlanders kunnen
worden onderwezen en men zou dan bovendien voor de Am-
boineezen, Soendaneezen enz. weer andere moeten hebben. Zoo
lang de Maleische reglementen niet zoodanig gewijzigd worden
dat Inlanders en Europeanen ze kunnen begrijpen komt het mij
alleszins gewenscht voor ze, althans die voor, Cavalerie en Artil
lerie (waar alle Inlanders Javanen zijn) te vervangen door Ja
vaansche. Hoewel boeken en geschriften als regel in het Hoog
Javaansch worden geschreven, zoo zouden toch dunkt mij een-
voudigheidshalve de reglementen in het Laag Javaansch kunnen
overgezet worden.
Houdt men Maleische reglementen, maar brengt men ze over
in laag-Maleisch, dan is de moeielijkheid gedeeltelijk overwon
nen, echter niet geheel want ook in die taal heeft men kleine
plaatselijke verschillen. De een begrijpt soms een woord niet,
dat de ander heel gewoon vindt. De taak van den vertaler zou
niet licht zijn.
Spreekt de Inlander Hollandsch, welnu dan zijn de Holland
sche reglementen voldoende voor hem en de moeielijkheid is
geheel overwonnen; bovendien op een goedkoope wijze.
De Inlandsehe recruut spreekt echter geen Hollandsch en zou
dus de reglementen niet kunnen gebruiken, edoch dit is minder
noodig en tegenwoordig is ook het Maleisch aan den recruut veel
al vreemd.
De zaak van het Hollandsch spreken der Inlanders besprekende,
werd de tegenwerping gemaakt, dat wij in de nabijheid van den
Inlander niet meer zoo vrij in onze uitingen zouden zijn. Ik
acht dit bezwaar geheel denkbeeldig en bovendien, weet men, dat
de Inlander ons verstaat, dan neemt men zich wat meer in acht.
