827
Resumeerende kom ik dus tot de volgende voordeelen.
a. Tegen alle militairen (behalve die bij de depots) kan een zelfde
taal gesproken worden, wat groot gemak oplevert voor de meerde
ren en den omgang tusschen Europeanen en Inlanders bevordert.
b. Het tangsi-Maleisch vervaltjonge officieren en Europeesch
kader maken zich niet meer belachelijk tegenover den Inlander
door fouten in taal en uitspraak.
c. Er komt tijd vrij om aan de Koninklijke Militaire Academie
en aan den Hoofdcursus de grondslagen van de Javaansche taal
te behandelen 1).
cl. Er bestaan reglementen in een voor den Inlandschen mi
litair begrijpelijke taal.
Tot nu toe heb ik de zaak uit een zuiver militair oogpunt
beschouwd; laten we nu echter eens onderzoeken hoe het buiten
het leger er mede staat.
In de eerste plaats staat vast, dat buiten het leger het Hol-
landsch spreken door Inlanders groote vorderingen maakt. Vele
ontwikkelde Javanen verstaan reeds Hollandsch en laten het
hun kinderen leeren. De Soesoehoenan van Solo geeft daarin
al een voorbeeld; verscheidene van zijn zoons spreken Hollandsch,
enkele zijn zelfs in Holland geweest, andere worden bij Holland-
sche families opgevoed.
Regenten, pati's, wedono's enz. volgen dit voorbeeld trouw
na, ze beginnen in te zien, dat het verkrijgen van de noodige
ontwikkeling met kennis van de Hollandsche taal hand aan hand
behooren te gaan.
In kleine plaatsen, waar slechts één school is (een Holland
sche) moeten de Javaantjes, die iets willen leeren, wel het Hol
landsch machtig worden. Een groot deel van de Inlandsche amb
tenaren van het binnenlandsch bestuur heeft het kleinambte-
naarsexamen gedaan. Nog is dit examen geen vereischte, maar
in de toekomst zal toch een Inlandsch ambtenaar van het B.B.,
die hooger op wil, van het Hollandsch op de hoogte moeten zijn.
Dat het gouvernement het Hollandsch spreken van de Inlan-
1) En komt een jong officier dan al eens bij een Inlandsche doch niet Javaansche-
compagnie, welnu dan is hij nog geen stap achter bij den tegenwoordigen toestand. In
tegendeel hij is vooruitnu kent hij eenig Maleisch, dan kan hij zijn eigen taal gebruiken.
Bovendien 75 van de Inlanders in het leger zijn Javanen.
