VARIA.
Orgelgeschut en Mitrailleuses.
(Een „Verkenning" in Zeughaus en Musée de l'Armée).
Nu in den laatsten tijd het vraagstuk der machinegeweren zoo op den
voorgrond getreden en men eindelijk tot eene bevredigende oplossing
gekomen is, is het wel der moeite waard te vermelden, dat het zoeken
naar die oplossing reeds dagteekent uit de 15e eeuw
In het Zeughaus te Berlijn heeft men eene verzameling orgelkanonnen
en mitrailleuses van af dat tijdperk tot 1896, welke verzameling een
vrij goed overzicht geeft van den overgang van het orgelgeschut tot de
mitrailleuses en van die tot de thans gebezigde automatische machine
geweren.
In het Musée de VArmée in het Iiótel des Invalides te Parijs vindt
men in de onderafdeeling Musée dé Artillerie op het gebied van orgel
geschut en mitrailleuses eenige exemplaren, welke als het ware de col
lectie van het Zeughaus te Berlijn aanvullen.
Ter onderscheiding zullen de modellen voorkomende in het Zeughaus
door (Z), die in het Musee d'Artillerie door (M d'A) aangegeven worden,
terwijl, waar het jaartal niet op het stuk vermeld stond, dit of het
tijdperk, waarin het stuk toegepast werd, bij benadering zal worden
opgegeven.
Men kan de in de musea aanwezige orgelkanonnen en mitrailleuses
in groepen verdeelen
1. die der 15e en 16e eeuw tot 1604, toen een periode van stilstand
schijnt te zijn ingetreden;
2. die van het laatst der 17e eeuw tot het midden der 19e, en
3. die der 19e eeuw.
Onder groep 1 vallen:
a. Orgelkanon met 5 smeedijzeren loopen, kal. 2,7 tot 3 c.M.
dateerende uit de 15e of 16e eeuw. (Z)
5. Orgelkanon met 5 smeedijzeren loopen, kal. 17 tot 18 m.M. 1600. (Z)
c. Orgelkanon met 5 smeedijzeren loopen, kal. 2,5 c.M. Omstreeks 1600. (Z)
De ioopen van de orgelkanonnen, vermeld sub a, b en c liggen even-
