547
is, kan moeilijk losgemaakt worden; houd dus batterijen in re
serve, maar in zoodanige formatie, dat het vuur onmiddellijk ge
opend kan wordenleer eerst 's vijands bedoelingen kennen vóór
alles wordt ingezet, maar laat aan den anderen kant zuinigheid
niet in gierigheid ontaardenHeel goede gedachten, die, als ze
aan weerskanten als leidraad strekken, moeten voeren tot een
wederkeerig pogen elkaar te „überlisten", waarbij gierigheid
even gevaarlijk is als verkwisting. Ook hier kan de theorie
geen alleenzaligmakenden regel geven en hangt alles van den
takt en het inzicht der aanvoerders af.
De artillerie-reserve is dus sinds korten tijd van den banvloek
der Duitsche pausen bevrijd, weliswaar nog niet door het offi-
cieële concilie, maar doordat eene ditmaal in Frankrijk ontspro
ten beweging zich door de geheele wereld voortplant, waardoor
het geloof aan dogma's geschokt en het vrije onderzoek aange
moedigd wordt.
Het samenbrengen der stukken tot één of meer zeer groote
batterijen, gelijk in vroegere oorlogen zoo dikwijls met veel suc
ces heeft plaats gehad, mag geen onomstootelijke regel zijn;
integendeel, het is m.i. over 't algemeen slechts in enkele en dan
ook beslissende momenten gewenscht. Hoewel eenhoofdige lei
ding, eene onmisbare voorwaarde om succes te hebben, door
plaatselijke vereeniging bevorderd wordt, neemt de even onmis
bare vrijheid van handelen af, terwijl de kans op onnutte, dus
onnoodige verliezen vermeerdert. Groote batterijen waren noo-
dig, zoolang de artillerie nog niet over eigen infanterie kon schie
ten, zij waren gewenscht, zoolang men nog niet tot de erkente
nis was gekomen, dat schieten over eigen troepen toch altijd
moet plaats hebben en zoolang de hulpmiddelen om de leiding
te vergemakkelijken niet aanwezig waren. Thans zijn de om
standigheden anders. Dat eene batterij niet moet oprijden in
de lijn van reeds in gevecht gewikkelde artillerie, is eene lang
bekende wijsheid, die nog eens door het gevecht bij Da-tchi-
chao bevestigd wordt. Evenzoo is het bekend, dat concentrisch
vuur vele voordeelen heeft; deze kunnen uit ééne opstelling
niet bereikt worden. Wordt nu verder nog overwogen, dat ar
tillerie zich meer dan ooit naar het terrein moet voegen, dan
is het duidelijk, dat eene verspreide opstelling dikwerf verplicht
