555
kunnen verwezenlijken. Zet voor artillerie evenals voor infan
terie gerust als regel voorop, dat zij offensief gebruikt moet wor
den, dat zij den vijand dicht op het lijf moet zitten, dat zij om
haar doel te bereiken het meest werkzame vuur des vijands
niet mag schuwen. Maar vergeet niet, dat de oorlogspraktijk
tot wijzigingen dwong en dwingen zal; die modificaties moe
ten voorzien, de troep dien overeenkomstig geoefend en het
geschut daarop ingericht zijn. Wie slecht voorbereid den weg
der oorlogspractijk betreedt, moet een zwaren tol betalen en
kan van de duur gekochte ervaring niet dadelijk gebruik ma
ken bij gebrek aan een geschikt instrument en een geoefend
personeel.
In de praktijk blijft de uitwerking der artillerie ver en ver
beneden de resultaten op het schietterrein bereikt, vooral zoo
lang de schietoefeningen niet „krijgsmatig" zijn ingericht. Een
beslissenden invloed op het gevecht heeft de artillerie dan ook
niet; Liaujang en Moekden zijn daar om te bewijzen, dat met
overmachtige artillerie alleen een slag nog niet gewonnen wordt
daarvoor is de materiëele uitwerking op oorlogsdoelen te gering,
hoe wij ook ernaar streven haar te verhoogen. Maar één voor
deel kan men der artillerie nimmer ontzeggenhare groote mo-
reele uitwerking! niet alleen op den vijand, maar vooral op de
eigen infanterie.
Dezen, zij het dan ook in hoofdzaak moreelen, steun kan zelfs
de beste infanterie noode ontberen; des te minder naarmate de
qualiteit van het voetvolk afneemt.
Bekend is het, hoe in den loop van een veldtocht de infanterie
in waarde achteruit gaathet meeste élan bezitten troepen, die
„Voyez la batterie, qui tire devant vous (eette conversation se
„tenait le 2 septembre, pendant l'attaque de la deuxième ligne de
„defense de Liao-yang); elle vise les redoutes russes a 3500 mètres, et
„elle n'est composée que de pièees de montagne. Je suis sur, k cette dis
tance, de ne pas tuer grand monde, mais je ne doute pas du plaisir
„qu'éprouvent nos fantassins, Jt deux kilometres en avant de nous, en
„entendant nos abris sifHer pardessus leur tête." (Colonel Nagata).
„Un principe certain, c'est que la quantité d'artillerie doit être
„subordonnée a la qualité des troupes." (Napoléon).
