687 -
tot Thorneycroft's besluit om zijne stelling te verlaten, de eigen"
lijke oorzaak moet worden gezocht in een gevoel van verlaten
heid, van onmacht, voortspruitende uit het besef, dat noch War
ren, noch Buller met de talrijke, nog beschikbare troepen in
staat bleken, hem en zijne manschappen op den Spionkop te
ontlasten. Wel eischt de krijgstucht zeer terecht het onvoor
waardelijk opvolgen van alle bevelen en handelen in den geest
van die bevelen, maar: „the unquestioning subordination of
„the private judgment, the selfsacrificing obedience prescribed
„by the military code of duty, presuppose a certain minimum
„of intelligent direction on the part of those in supreme command.
„If that is wanting the moral foundation of the code is under-
gained; there comes a point at wich the system breaks down,
„when insubordination becomes excusable, perhaps even ne
cessary" 1).
Niet alleen het op den 24sten Januari gebeurde, maar nog
tal van voorvallen gedurende den veldtocht in Natal bewijzen,
dat noch Buller, noch Warren dat „certain minimum of intel
ligent direction" bezaten. En zoo wordt Thorneycroft's besluit
zeer verklaarbaar. Maar het is ook begrijpelijk, dat Lord Roberts,
in zijn bericht van den 13den Februari 1900 aan den Staats
secretaris voor Oorlog, het in Thorneycroft afkeurde, dat hij,
zonder nadere bevelen van Coke of Warren af te wachten,
den top verliet 2); hij had zonder groote bezwaren de ontruiming
tot later in den nacht kunnen uitstellen.
Alles te zamen genomen, draagt de leiding der Engelschen
de schuld van den ongelukkigen afloop van de onderneming
tegen den Spionkop. Met volle instemming zeggen wij den
Duitschen Generalen Staf na:
„Der Ausgang des Kampfes auf dem Spionkop war eine Folge
„der völligen körperlichen und seelischen Erschöpfung der Trup"
„pen auf beiden Seiten. Die gröszere Ausdauer und Energie der
Führungsowie der überlegene Wille eines Einselnen waren es
die den Sieg an die Fahnen der Buren fesselten und hierin zeigt
sicli die Macht der Persönlichkeit des Führers im Kriege. Einzig
„und allein den Führereigenschaften eines Botha hatten die Bu-
1) I, blZ. 290.
2) III, blz. 42.
