675
weer naar zijn hoofd geslingerd dat meer goede wil dan opvoed
kundige kennis bij 't schrijven van zijn artikel zijn pen heeft
bestuurd
Iets verder dat hij alleen aan „straffen" moet hebben ge
dacht, althans dat hij meent, dat de hand van den meerdere
„zwaarder" op den man behoort te drukken zonder nochtans
van dien meerdere te eischen, dat zij „oordeelkundiger" drukt!
Ik kan niet gelooven, dat anderen ook dergelijke conclusiën
uit het artikel van S. zullen hebben getrokken, maar wel cat
S het oordeel der meerderen onbesproken latende omdat er
geen enkele aanleiding bestaat om dat thans lager te stellen,
de meerdere vergrijpen tegen de krijgstucht in den laatsten tijd
eenvoudig toeschrijft aan eene, gelijktijdig met het nieuwe
systeem van militaire oefening ingeslopen verslapping der mili
taire (strepen) tucht.
Die verslapping te herstellen door eene strakker aanhalen
der besturende leidsels acht ik logischer dan mijn baat te zoeken
bij hetgeen R. bedoelt. „Zijne minder deugdzame materialen
als „dwang" en „straf" om als brandstof te dienen zijn daarbij
niet noodig en evenmin zijn thermometer om te zien of alles
wel in 't gareel loopt.
Waarom toch zou het oordeel bij de meerderen thans zoo te
wenschen overlaten? Ontwikkelt zich dat oordeel dan niet van
zelf in de practijk, bij den een meer, bij den ander minder,
maar steeds langs natuurlijken weg en zonder lesjes in opvoed
kunde of wat dies meer zij
Thans zijn de „gesloten exercitiën" aan de beurt, waarvan R.
op blz. 487 zegt: „Heel onverstandig handelt men wanneer men
deze zaken afschaft of hieraan gaat tornen zoolang er nog niet
op de innerlijke eigenschappen van den meerdere voldoende
te rekenen valt" en verder op blz. 490 „dat het niet tot betere
handhaving van tucht kan dienen."
Voorts acht hij die exercitiën alleen noodig omdat ze een
overgangsvorm daarstellen tot de verspreide orde.
Dat zij echter het middel zijn om op een belangrijk groot
aantal individuen tegelijk zijn invloed te doen gelden en het
voorbeeld van den meerdere daar het best tot zijn recht kan
