728
schijnende beoordeelingen, ware het m.i. een gezonder toestand,
wanneer van het grondbeginsel werd uitgegaan, dat alleen
dan gerapporteerd wordt, wanneer er ook werkelijk iets te rap-
poiteeien valt, zoowel in gunstigen als in ongunstigen zin.
Men geve den chef de bevoegdheid op elk oogenblik, wanneer
hij dit gewenscht acht, omtrent een zijner officieren een speciaal
rapport in te dienen, vrij naar inhoud en vorm, zonder dat de
rapporteur gedwongen wordt, datgene, wat hij meent te moeten
zeggen, te wringen en te verwringen naar honderd en één regels
uit algemeene order No. zooveel, zonder dat tallooze aanschrij
vingen geheim dd zooveel, No. zooveel, hem den weg willen wij
zen, hoe hij een doodgewone zaak moet aanpakken, want juist
al die voorschriften, en bepalingtjes zouden weer de oorzaak
kunnen woiden, dat rapporten achterwege bleven, waar gerap-
poiteerd had moeten worden. Wij vragen hier niet naar futili
teiten of naar bladvullingen, zooals die tegenwoordig voorko
men een officier is wat prikkelbaar van karakter, echter niet
ten nadeele van den dienst! Maar wat raakt ons, maar wat
raakt dan het Legerbestuur 's mans prikkelbaarheid; met even
veel recht had er kunnen staan, heeft een goed gebit. Meld
wat invloed heeft, op de meerdere of mindere bruikbaarheid als
officier, laat u alleen in met die dingen, die den persoon raken
in zijne speciale qualiteit, want ook alleen in die hoedanigheid
zijt gij zijn meerdere en is hij U verantwoording verschuldigd.
Bij het Departement van Oorlog moet een register worden
aangehouden, waarin achter den naam van elk officier de aan-
teekeningen gesteld worden, waartoe de omtrent hem ingeko
men rapporten aanleiding hebben gegeven. De wapenchefs stel
len de bewoordingen dier aanteekeningen vast, die, nadat zij
in het register opgenomen zijn, ter kennis gebracht worden
van den betrokken officier, zoowel gunstig als ongunstig.
Het spieekt van zelf, dat ook in dit stelsel van beoordeeling
het recht moet blijven bestaan om op goede gronden te protes
teeren tegen de gestelde aanteekening: ieder mensch kan falen
en, hoewel dit in het door mij aangegeven systeem slechts zel
den zal voorkomen, toch blijft de mogelijkheid niet uitgesloten,
dat een chef, hetzij door verkeerde inlichtingen, hetzij door een
minder juist inzicht in een samenloop van omstandigheden en
