598 -
gezet. Hoe verder het punt S van de standplaats b verwij
derd is, des te nauwkeuriger zal de hoekmeting zijn. Kan men
in het terrein geen geschikt punt S vinden, dan verplaatst de
waarnemer zich eenigszins, waardoor zulks op de nieuwe stand
plaats meestal wèl mogelijk zal wezen.
Daarna wordt op gelijke wijze als boven omschreven gebruik
gemaakt van het prisma B en zal men zien, dat het beeld van
het punt a zichtbaar is in eene richting naar rechts van de
lijn b S afwijkend, aangezien de hoek van het prisma B niet
90° maar 91° 8' 45" groot is. Verplaatst de waarnemer zich
echter in de eenmaal vastgelegde richting b S, dan zal de rich
ting, waarin het beeld a' gezien wordt langzamerhand naderen
tot de lijn b S, totdat eindelijk beide richtingen samenvallen
Op dat oogenblik is de waarnemer, zooals gemakkelijk wordt
aangetoond, in het punt c (zie fig 5) gekomen.
Zoodoende is op het terrein de driehoek abc geconstrueerd;
meet men nu de lengte van den afstand, waarover de waar
nemer zich verplaatst heeft na, dan vindt men in verband met
bovenstaande formule door vermenigvuldiging, dan wel in de
reeds vooraf vervaardigde tabel, den gevraagden afstand D.
Blijft het eenigszins gewaagd op het beschreven instrument
een kritiek te uiten, toch geloof ik, te meer daar het reeds bij
een Europeesch leger is ingevoerd, dat eindelijk een afstand
meter is gevonden, die aan de praktische eischen voldoende
beantwoordt, nu toch voor militair gebruik een zekere fout
in verband met de oorlogsspreiding van het infanterie-vuurwa-
pen getolereerd blijft, hetgeen o. m. te lezen is in ons voorschrift
op de wapen- en schietoefeningen onder het hoofdstuk: schatten
van afstanden. Eenige geoefendheid in het zoeken van de punten in
het terrein, in wier vertikaal het beeld van het voorwerp, waarvan
de afstand wordt gevraagd, gelezen is, zal echter gewenscht zijn.
Staat de lijn p r (fig. 3) niet loodrecht op de lijn a b (fig. 4),
waarvan men de lengte wil bepalen, dan zal de uit te zetten
hoek bij gebruik van het prisma B niet meer juist gelijk aan
91° 8' 45" zijn, waardoor de verdere berekening, uitgaande
van het vermenigvuldigtal 50, geen juiste resultaten oplevert.
Een nadeel van het instrument is nu, dat er bij draaiing van
