611
■waar te nemen. Het gevolg hiervan was, dat het voor de boot abso
luut noodzakelijk was herhaaldelijk aan de oppervlakte te komen om te
verkennen, waarmede echter tevens hare aanwezigheid verraden werd.
Dientengevolge ging men in de V. S. dan ook voorloopig niet tot
bestelling en aanbouw van dergelijk vaartuigen op groote schaal over,
doch bepaalde er zich toe om in 1905 4 Holland-booten van vergroot
en beter type (de tonneninhoud bedroeg resp. 273 en 185 ton, de eerste
booten type Adder slechts 120 ton) te doen aanmaken. Ondertusschen
had men in 1903 ook proeven genomen met een andere boot. Deze, de
door Simon Lake geconstrueerde r Protector" noemde men duikboot of
submersible, ter onderscheiding van die van het type Holland, die men
als onderzeebooten of submarines betitelde.
De uitkomsten dezer proeven waren bepaald in het voordeel der
duikbooten, die niet alleen grootere stabiliteit vertoonden, waardoor het
aan de bemanning veroorloofd was zich te verplaatsen en ook torpedo s
ingebracht konden worden, zonder eenig gevaar voor de stelling van de
boot, doch die ook over een grooteren actie-radius beschikte. Deze werd
geschat op 350 mijlen, doch kon volgens den uitvinder bij gebruik aan
de oppervlakte tot 1000 mijlen opgevoerd worden, terwijl deze onder
water met electromotoren bij economisch verbruik 30 mijlen, met volle
kracht 20 mijlen zou bedragen.
Doch ook in bijna alle details toonde de duikboot een zekere meerderheid
boven de Holland-booten en dit wel ten opzichte van vaart, machines,
ankering en valkiel, bewapening, commandotoren, manoeuvreerbaarheid
(2 schroeven) en ook bewoonbaarheid (slaapruimte voor 8 personen); van
daar dat dan ook, niettegenstaande de snelheid, welke onder water slechts
6 a 7 mijlen bedroeg, te wenschen over liet, tot aankoop van 5 submersibles
overgegaan werd.
Uit al deze proeven valt volgens den Heer Thierens op te maken, dat
men in de Y. S de meening was toegedaan, dat de bruikbaarheid van de
onderzeeboot in 't algemeen en theoretisch vaststaat. Want koevele te
kortkomingen uit de proefiochten aan het licht komen, reeds in het gedeelte
lijk en tot geringe hoogte voldoen aan zekere eischen, moeten beloften
voor de toekomst gezien worden.
Strevende naar practisch nuttig effect, heeft men de aandacht te vestigen
op de technische verbetering van de boot zelve, waarmede in verband de
veiligheid, vervolgens op het tactisch gebruik van het wapen en de ver
dediging daartegen.
Verder was gebleken, dat nog te wenschen overlieten
a. de langscheepsche stabiliteit zoowel onder als boven water en
daarmede het onderduiken, sturen eu diepte houden, uitzicht onder water,
verplaatsen van gewichten binnen boord, comfort.
