772
totaal bijna 10000. De bevolking tusschen dit gebied en de baai van Endeh
bereikt waarschijnlijk eenzelfde cijfer.
Wat de verschillende talen betreft, deze hebben wel vele woorden ge
meen met elkaar, maar zeker niet voldoende om ze als dialecten van een
zelfde taal te kunnen beschouwen. De taal van Mangarai behoort dan
ook, wat betreft de genitiefconstructie, tot de West-Maleische, die van
Sikka tot de Melanesische.
De eerstgenoemde taal wordt tot ongeveer de meridiaan der Ai Méré
gesproken, het Sikkaneesch beoosten den G. Noemba tot ongeveer de X.
Gete. In het Oostelijkste gedeelte spreken de bergstammen Soloreesch, de
kustbewoners een zeer verbasterd Maleisch. Het Endehneesch wordt ook
gesproken door de aan de Z. helling van het gebergte wonende stammen
en ook verstaan in het Eokkagebied. De eigen taal in deze streken is
nog geheel onbekend, het Lioneesch slechts weinig.
A. Tissot van Patot.
Litteratuur.
I. M. T. 1893, 1905.
Hooyer, Krijgsgesch. 2e deel.
Tijdschr. Kon. Aardr. Genootsch. Oude serie Dl. I, nieuwe serie Dl. VIII.
le en 2e ged.
Tijdschr. voor Ind. Taal-, Land-en Volkenkunde. Dl. IX (Freyss). XI
(over Geliting). Dl. XXXIV, XXXV en XXXVI (Contr. Meerburg en
Hoedt, en Kleian).
Roos. Iets over Endeh (Bibl. D. v. O.).
Verhandel. Bat. Genootsch. v. K. en W. Dl. L.
A. G. Vorderman, Dagboek van Albert Colfs.
Mededeelingen Zeevaartk. gebied 1860.
Munitiebesparing
Het artikel over het schieten onzer Infanterie van de hand des Heeren
D. Boeye in de 7e aflevering van dit tijdschrift lezende, bleek mij uit
de noot (2) bldz. 601, dat het aantal bij A.O. 142 van 1903 vastgestelde
patronen van 215 nog steeds onvoldoende is. Voor de individueele oefe
ning werd per oefening 5 in rekening gebracht, zooals 92 dit voorschrijft.
Bij nadere beschouwing van de voorwaarden waaraan de A en B schut,
ters hebben te voldoen bleek mij o.a. dat wanneer men 92 niet toe
paste, een ideaal schutter met 52 en een dito B schutter met 59 patro
nen de oefeningen der A en B klassen kan overschieten. Met toepassing
van 92 bedragen die getallen respectievelijk 70 en 77; geeft een ver-
