115
zorgen, dat ook in dit opzicht het volmaakte wordt bereikt.
Bij meerdaagsche oefeningen wordt, volgens den Heer Th.,
door den troep dikwijls onnoodig heel veel ellende geleden, ter
wijl de officieren niet het lot van den troep deelen bijv. bij
een landheer zijn ondergebracht.
Aangezien te velde de verpleging in 't algemeen niet zóó kan
zijn als die in 't garnizoen, is 't geheel in overeenstemming
met het doel met de meerdaagsche oefeningen beoogd n. 1.
den soldaat reeds in vredestijd eenigermate te gewennen aan
het leven dat hem te velde wacht dat de man tijdens die
oefeningen in den regel niet op een stroozak slaapt, dat hij
op minder geregelde tijden dan in de kazerne zijn eetketel
gevuld vindt, dat hij wat in 't garnizoen niet behoeft—soms
zelf de handen eens uit de mouw moet steken om eten te krij-
enz. Toch tusschen dit alles en ellende lijdenen nog wel
onnoodig veel ellende lijdenis een groot verschil. Ik acht deze
woorden dan ook niet van overdrijving vrij te pleiten, gelet
op de omstandigheid dat, althans op Java, in die gedeelten
welke voor meerdaagsche oefeningen in aanmerking komen,
voor de kleine afdeelingen, die gewoonlijk aan die oefeningen
deelnemen, wel overal een onderdak 't zij in gehuurde kam
pongwoningen, 't zij onder loodsen of in pakhuizen te vinden
en voedsel aan te schaffen is, al is dit laatste niet steeds
van superieure kwaliteit.
Houdt men verder voor oogen, dat een meerd. oefening ge
woonlijk 4 a 8 dagen, een enkele maal slechts langer duurt,
dan geloof ik dat die „ellende" nog wel te dragen is.
Af te keuren acht ik het den man op meerdaagsche oefening
eenvoudig zijn vivresindemniteit (al of niet vermeerderd met
zijn menageinleg) uit te betalen en hem verder maar voor
zijn voeding te laten zorgen. Dit is dikwijls oorzaak dat de
soldaat zich niet voedt, zooals het behoort. Een onhandige
Europeaan laat zich afzetten en krijgt alzoo voor zijn geld niet
voldoende, een collega, die meer van een borrel houdt, 1) bewaart
zooveel mogelijk van zijn geld voor de cantine en doet zijn maag
1) Tijdens een thuisraarsch na een drieaaagsche oefening hoorde ik eens een Eur.
kanonnier vertellen, dat hij die drie dagen van 7 cent geleefd had; de re3t van zijn vi
vresindemniteit had hij bewaard voor de cantine.
