244
afwijkingen en in het algemeen een zoo klein mogelijke gemid*
delde afwijking hebben. De schijf, die diende om de schietbe'
kwaamheid op zich zelf te meten, geeft dus ook volkomen
gelegenheid, om de bekwaamheden te meten, die tot bereiking
van het militaire doel gewenscht zijn. Door bij het schieten
daarop steeds kleinere gemiddelde afwijkingen te eischen, wordt
de vereischte bekwaamheid verkregen.
Met een paar factoren dient echter rekening te worden ge
houden.
Op de hierboven genoemde schijf is een zoo goed mogelijk
mikpunt aangebracht, ten einde de meting der eigenlijke afwij
kingen zoo zuiver mogelijk te kunnen doen, maar de oorlogs
doelen bieden in den regel geen scherp mikpunt aan, zoodat
ook nog bekwaamheid moet worden verkregen in het richten op
niet-scherpe en onduidelijke mikpunten. Maar daartoe behoeft
men slechts op de bedoelde schijf de gewenschte mikpunten of
doelen aan te brengen, doch zoodanig, dat het snijpunt der assen
samenvalt met het gewilde trefpunt.
Aan de wijze der waardeering van de schotafwijkingen ver
valt daardoor niets. Gemeten moet worden de gemiddelde afwij
king van de geweren ten opzichte van de mikpunten op de
oogenblikken, dat de schoten vallen, zonder dat daarbij aan het
stelsel iets verandert, omdat het mikpunt behoort tot een minder
scherp afteekenend doel. Deze laatste omstandigheid heeft alleen
invloed op de grootte van de te stellen eischen, hiet op de wijze
van meten. Is het uit een zuiver meetoogpunt gewenscht, dat
de schijf zoo groot mogelijk zij en geeft dat geen enkel bezwaar
bij het streven naar een zoo klein mogelijk gemiddelde afwij
king, omdat men door het stellen van hooge trefcijfers voor
komt, dat groote afwijkingen geoorloofd worden geacht, voor
het verkrijgen van de gewenschte militaire bekwaamheid kan
het nuttig zijn de afmetingen van de schijf te beperken. Het
nadeel toch, zou kunnen bestaan, dat de leerlingen zich geen
voldoende rekenschap geven van de afmetingen der militaire
doelen en in den waan verkeerden, dat in werkelijkheid al hunne
schoten ook werden opgevangen door het doel, en zij dus niet
doordrongen werden van de noodzakelijkheid, de spreidingen
zoo klein mogeHjk te houden. Ten einde die leerlingen een denk-
