416
der officieren dringend noodig; men verwacht blijkbaar,
dat er thuis absoluut zonder leiding wel gestudeerd zal
worden. In dien studiezin heb ik echter weinig vertrouwen,
de resultaten zijn inderdaad poovertjes en de vakkennis laat bij
velen te wenschen over; theoretisch was zij wellicht bij be
noeming tot officier in voldoende mate aanwezig, doch deze
kennis vermindert snel en, als ze niet onderhouden wordt, is ze
na een paar jaar verdwenen.
Ik wil niet zeggen, dat dit vroeger beter was; toen kende
men de reglementen naar den letter, doch, waar de nieuwe
richting deze kennis overboord wierp, had ze ons iets beters
moeten en kunnen geven, en dat heeft ze nagelaten.
Al deze verschijnselen wijzen op achteruitgang van den geest
van gehoorzaamheid, in de eerste plaats bij het officierskorps,
en nogmaals, dit was niet noodig geweest; door het op zijde
schuiven van de gepoetste-zolen-tucht had men het er toe kun
nen en moeten leiden, dat de moreele tucht en de vakkennis
zouden stijgen. Dat dit niet is geschied, schijnt vooral daar
aan te wijten, dat nieuwe begrippen plotseling zonder overleg
zijn ingeplant bij een leger, dat daarvoor niet in alle op zich
ten rijp was en dat men niet van te voren de gevolgen van
die nieuwe denkbeelden bij dat leger heeft overzien.
En door de verslapping van tucht in het officierskorps, ook
door het minder goede voorbeeld in sommige opzichten, moest
noodzakelijkerwijs de tucht naar beneden verslappen of moeten
die minder stramme meerderen juist naar de hardste middelen
grijpen om hun gezag te handhaven.
Men heeft de nieuwe richting in ons leger niet
begrepen en begrijpt haar nog niet ten volle in alle
rangen en graden; anders hadden die schadelijke gevolgen
er niet uit kunnen voortvloeien.
Men moet leeren begrijpen, dat minder controle in zich sluit
meer vertrouwen op de richtige uitvoering der gegeven bevelen
en voorschriften, gehoorzaamheid dus zonder controle. Over
't algemeen ontbreekt deze geest van tucht aan zeer jonge lieden
zij moet hun worden ingeprent; eerst als zij geheel daarvan door-
1) In alle rang-en. Red.
