469
het resultaat van een tienjarige ondervinding in ons ambt van com
pagnies-commandant. Doch wij hebben hiermede geen andere bedoe
ling, dan te laten zien wat er gedaan kan worden; wij willen geen
richtsnoer geven, waarnaar gehandeld moet worden; wij geven slechts
het doel aan, dat door ons is bereikt en dat dus ook door iedereen,
die zulks wil, bereikt kan worden.
Om het welzijn van den soldaat te bevorderen is geld noodig. Het
gebrek aan voldoende hulpmiddelen is de oorzaak, dat het zoo moeielijk
is, den troep een behoorlijk verblijf te bezorgen. Het zijn werkelijk
geen kleine verbeteringen slechts, die aan het meerendeel der kazernes
zou moeten worden aangebrachteen geheele ombouw zou er voor
noodig zijn. Slechts daardoor zou, onder andere verbeteringen een be
hoorlijk centraal verwarmingssysteem zijn aan te brengen, dat gemak
kelijk is te regelen en economisch is. De tegenwoordig in gebruik zijnde
kachels zijn voor het meerendeel van zeer verouderd model. Hetzelfde
is het gesteld met de verlichting, waarvan de toegestane bedragen verre
van toereikend zijn voor de dagelijksche behoeften, en daar hiervan nog
af moet de verlichting van de vereenigingszalen, waar men toch ook moet
kunnen lezen en schrijven zonder zijn oogen te bederven, komt men op
verre na niet toe. Daar de eischen der manschappen en de wenschen
der chefs naar evenredigheid heel wat sneller stijgen dan de topgestane
gelden, veroorlooft de prijs der kleeding niet, zonder de oorlogslasten
aanmerkelijk te vcrhoogen om den soldaat een hem waardige kleeding
te geven, waardig voor zijn gevoel van eigenwaarde als Fransch soldaat
en waardig voor het individu, dat men wil opheffen in zijn moreel be
staan; en eindelijk is de indemniteit voor het vleesch onvoldoende niet
voor 380 grammaar voor de 380 a 400 gram, die men dikwijls geeft,
en gaarne altijd zou willen geven
Waarheen wij ons ook wenden, steeds stuiten we op gedane of ge-
eischte uitgaven, waarvoor de toegestane bedragen te gering zijn. Begint
het ons trouwens ook niet tegen te staan telkens te hooren, dat de mis
dadiger, die in de gevangenis van Fresnes zijn straf ondergaat, het
beter heeft dan de soldaat
Maar het gaat hier niet om de nooden van den troep alleen, doch
ook, zonder het budget te verhoogen, om zijne ontspanning. Verschaft
„den soldaat vereenigingszalen, waar zij gaarne bijeen komen, zegt
„men, en waar zij genoeg aantrekkelijkheid vinden om daarheen hunne
„schreden te richten, instede van het kwartier te verlaten en zich op
„te houden in onvoegzame gelegenheden."
Zeker, niets liever dan dat, maar waarmee en hoe Hoe wil men
dat doen zonder wettig toegestane gelden?
Toen is het idee opgekomen om per compagnie, batterij etc. cantines
in te stellen; de oplossing van een brandend vraagstuk. De troepen-
afdeelingen werden niet alleen gemachtigd, maar haar werd dringend
aanbevolen bij de vereenigingszalen een cantiue in te richten met een
tap, waar aan de manschappen, tegen voor in ieders bereik vallende
1) In Ned.-Indië bedraagt dit voor Europcannen 300 gram rundvleeech plue 50 gram
varkensvleeseh per dag.
