517
of de Dannewerkstelling het naar zijne meening tegen den vijand zal
kunnen uithouden.
Mogo het hierboven gegeven overzicht voor velen eene aansporing
zijn, Prof. Larsen's boek te bestudeeren en te overdenken en moge hier
mede tevens wederom de aandacht gevestigd zijn op den oorlog van een
kleinen staat met eene toen ter tijde volstrekt onvoldoend georganiseerd
krijgswezen tegen twee groote mogendheden.
Salatiga23 April 1908.
J. C. Pabst.
Tarief No. 36.
In aflevering no. 4 van den loopenden jaargang van dit tijdschrift
trof ik onder „Boekbeoordeeling" eenige beschouwingen aan nopens het
bij den Boekhandel F. B. Smits te Weltevreden (Noordwijk) uitgegeven
door mij van aanteekeningen voorziene militair tarief no 36.
Het uit mijnen arbeid blijkende streven toejuichende, heeft de steller
der beoordeelin? vermeend tevens de aandacht te moeten vestigen op
enkele leemten in mijn werk.
Naar aanleiding van dit laatste, acht ik het niet ondienstig op het te
dier zake aangevoerde een ander licht te laten vallen, hetgeen mogelijk
ook zal kunnen bijdragen tot eene wijziging der meening van den be-
oordeelaar.
Ie. Mijn arbeid had uitsluitend een practisch doel, nl. de bepalingen
van het militaire tarief no. 36, welke deels .oor mindere duidelijkheid
van sommige bepalingen, doch b >vendien, en zeker niet in geringe mate,
ook door onnauwkeurig lezen minder juist werden opgevat, te verklaren,
m. a. w. dus eene juiste toepassing van genoemd tarief te bevorderen,
door te trachten de lezing van de bepalingen, welke blijkbaar moeielijk-
heden opleverden, in de juiste richting te voeren.
Het doel de titel van het werkje spreekt duidelijk genoeg was
dus geenszins om eene verhandeling te leveren over alles, wat betrekking
heeft op het woningvraagstuk, en evenmin om een geschiedkundig overzicht
te geven van de wording van het tarief met eene verklaring van het
waarom der tegenwoordig gehuldigde beginselen (wel van het hoe). Dat
alles viel buiten de door mij duiuelijk afgebakende grenzen, terwijl ik
mij, om gelijke, alsook nog om andere redenen, zorgvuldig heb onthouden van
eene beoordeeliDg van de meerdere of mindere doeltreffendheid, billijk
heid, enz. van de in het tarief voorkomende bepalingen.
Over eene verhandeling, omvattende de meer uitgebreide stof hiervoren
bedoeld, heb ik wel gedacht, doch dat denkbeeld moest ik laten varen,
omdat aan de verwezenlijking daarvan te veel kosten waren verbonden.
Ik moest mij dus bepalen tot het geven van datgeen, waaraan, zooals
gebleken was, dadelijk en algemeen behoefte bestond en zelfs de opbrengst
daarvan zal waarschijnlijk nog maar juist voldoende zijn om de kosten
te dekken.
2e. Een zakenregister te geven op een tarief van zulk een geringen
omvang, zou, ook gelet op den aard van het meerendeel dier bepalingen,
vrijwel neerkomen op eene herhaling, in alphabetische volgorde. Ik
vermeen dan ook ten sterkste te mogen betwijfelen of zij, die eenigs-