528
tegenstaande zijne mindere getalsterkte, volstrekt niet bij het
eerste onraad als eene slak in zijn huisje zich behoeft terug te
trekken, om „in overeenstemming met de personeele en financiëele
krachten" een „geconcentreerd verdedigingsstelsel" te gaan toe
passen. Terugtochten, vrijwillige of gedwongen, blijven immer
terugtochten en dus een bewijs van zwakte met de gewone,
bekende gevolgen voor beide partijen; wel kunnen zij soms
tot een begin van succes leiden, zooals de terugtocht van
Wellington op de liniën van Torres Yedras in 1810, maar het
land, waardoor zoo'n terugtocht plaats heeft, is waarlijk niet te
benijden en het is onverantwoordelijk tot die handeling over
te gaan, wanneer men eene gunstige gelegenheid, om actief op
te treden, moedwillig ongebruikt heeft gelaten. Napoleon heeft
ergens gezegd„Pensez que la fortune est femme, saisissez-la
quand elle se présente, car vous n'êtes pas sftr du lendemain."
Eene eens verzuimde gelegenheid keert zelden of nooit terug.
Maar dan moet men in vredestijd een leger niet als 't ware
stelselmatig ontmpedigen door het voortdurend zijne in verge
lijking met een eventueelen tegenstander kleine getalsterkte
voor te houden, door steeds te prediken, dat eene voet-voor-
voet-terugtrektheorie de hoogste strategische wijsheid is.
Eene landing, nl. het aan wal zetten van de troepen, zal in
den regel gelukken. Zelfs aangenomen, dat eene eerste poging
mislukt, omdat de verdediger door eene volmaakte kustbewa
king erin geslaagd is, op het landingspunt bijtijds voldoende
troepen te verzamelen om de ontscheping zelve te verhinderen,
is het toch zoo goed als zeker, dat eene tweede poging meer
succes zal hebben. Immers, de transportvloot verdwijnt om
een nieuw, voor den verdediger onbekend landingspunt op te
zoeken; demonstratiën zullen dezen laatsten nog meer van de
wijs brengen, terwijl de verplaatsing van zijn troepen over
land meer wrijving ondervinden zal dan met de vijandelijke
transportvloot het geval is.
Als regel zal dus de verdediger te laat komen om de eigen
lijke ontscheping te beletten; echter is de aanvaller, zelfs na
eene geslaagde ontscheping, die allicht een paar dagen duurt,
de groote moeilijkheden, aan zijne onderneming verbonden, nog
