765
Cerale, nog steeds in de vaste overtuiging, dat de vijand aan de
overzijde van de Etsch was, geloofde slechts met zwakke voor
uitgeschoven afdeelingen te doen te hebben, bleef met een deel
van zijn divisie in marschcolonne, tot hij met zijn colonne door
één escadron lanciers op de vlucht gedreven en naar de Mincio te
ruggeworpen werd. Slechts een klein gedeelte der divisie werd
door de officieren op den Monte Vento verzameld, waarheen nu ook
de rest van het le Korps (Durando) werd gedirigeerd, van welk
korps de divisie Cerale een onderdeel had uitgemaakt. In plaats
van Olioso was de Monte Yento nu het uiterste punt van den
Italiaanschen linkervleugel geworden.
De moreele gevolgen van de hier beschreven aanvallen op
rechter- en linkervleugel en op het centrum deden zich niet
slechts bij de aangevallen troependeelen gelden, maar hadden
nog een hoogst merkwaardige uitwerking op den persoon van
den leider aan Italiaansche zijde. Op hem was de moreele in
druk zóó sterk, dat voornamelijk daaraan het verlies van den
slag kan worden toegeschreven.
Generaal La Marmora was ooggetuige geweest van de atta
ques, zoowel van Pulz als van Hartung en Scudier. Daardoor
reeds eenigszins zijn kalm overleg verloren hebbende rijdt
hij in Z. richting om de divisies Cugia en Govone tot spoed aan
te sporen en ziet onderweg de divisie Cerale, die bij Olioso te
ruggeslagen was, in de richting van de Mincio vluchten. Dan
eerst begrijpt hij, dat de hoofdstoot niet uit het oosten, maar
uit het noorden komt en dat zijn terugtochtsweg bedreigd is.
Hij verliest dan geheel zijn bezinning, ijlt naar Goïto, om een
deel van het 2e korps ter versterking te zenden, wordt er daar
aan herinnerd, dat dit ingevolge zijn eigen bevelen Mantua
observeert en breekt dan in tranen en jammerklachten uit!
Naar het slagveld gaat hij niet meer terug
Terwijl door het Italiaansche centrum de aanvallen van
Hartung en Scudier waren afgewezen, bleef ook op hun linker
vleugel de toestand stationnair. Op den Monte Yento bevon
den zich aanvankelijk slechts even 8000 man met 30 stukken,
terwijl de generaal Rodic daar tegenover lag met 30000 Oos
tenrijkers en 64 kanonnen. Den last van den opperbevelhebber
1) Einfluss der Entfernung auf die Befehlsführung!