857
Dat dikt de stelling op bladz. 14 van de lezing nog wat aan. Daar
staat
„Stram exerceeren houdt niets anders in dan het streng en nauwgezet
„opvolgen bij de oefening van hetgeen het reglement voorschrijft
„Voor het exerceeren als middel tot het onderhouden van de krijgstucht
„zijn een beperkt aantal eenvoudige vormen en bewegingen niet alleen
„voldoende, maar ook gewenscht
Toevallig bevat het Militar Wochenblatt No. 74 en 75 de tekst van
het rondschrijven van het Dept. van Oorlog in Zwitserland aan de com
mandanten der troepeneenheden en aan de chefs van de afdeelingen van
het Dept. over de opleiding en oefeningsbeginselen, daarom zoo merk
waardig, omdat Zwitserland zoo gaarne wordt aangehaald als de bakermat
van de nieuwe richting.
In de hoop dat de redactie aanleiding zal vinden om het voornaamste
uit dat rondschrijven voor de lezers van dit Tijdschrift later over te nemen,
stippen we slechts enkele punten aan.
In de eerste plaats, dat de beginselen van opleiding en oefening gemeen,
goed zijn en niet van een wapen alleenwe zouden zeggen het eenige
goede beginsel.
Verder lezen we o. a.
„Die rein formalistische Ausbildung musz auf ein Mindestroasz be-
schrankt werden. Wo aber die korrekte Form gefordert werden musz,
„da darf keine noch so kleine Abweichung geduldet werden!
.Bei der Heranbildung zum Soldaten lallt namentlieh der erzieherische
„Wert des inneren Dienstes in Betracht.
„Die Genauigkeit in der Erfiillung kleiner Dinge macht sich dann
„auch bei Erfiillung der Pflichten im groszen und bedeutungsvollen
„geltend.
„Es musz volle Konzentrierung verlangt werden und man darf sich
,nie zufrieden geben, bis das Verlangte so geleistet wird, wie es verlangt
„wurde.
.Das gilt auch für das strafte, formelle Exerzieren, welches in klarer
„zielbewusster Erkanntnis seines Zweckes und mit der Absicht betrieben
„werden musz, schiirfste Anspannung und Aufmerksamkeit anzugewöhnen
„und für den entscheidenen Augenbliek sicherzustellen
„Wir wiederholen noch einmal als oberstes Prinzip, dasz in der Armee
„die Persöulichkeit des Vorgesetzten Grundbedirigung ist für die Tüchtig-
„keit der Truppe und dasz das Schwergewicht der ganzen Ausbildung
darauf gelegt werden soil, überall Vertrauen in sich selbst, in Unter-
„gebene und in Vorgesetzte, und damit wahre Dienstfreudigkeit zu schaffen.
Gulden woorden, waarmede zoo kort en zoo kernachtig de aanschrijving
wordt besloten. Wat in de „Leidraad 1907" onder de punten 12 'en 28
wordt verklaard, is hier in enkele regels samengevat.
Aan het einde gekomen van onze beschouwing, niet van de geheele
lezing, omdat we moeten afwachten wat de commissie voor de herziening
der Exercitiereglementen in Holland ons zal voorzetten als product van
de tegenwoordige opvattingen maar van het hoofdpunt „drill" of
„opvoeding", daar gelooven we, dat we drill èn opvoeding als het ware
standpunt moeten nemen. En dat de Japanners dit ook huldigen bewijst
de pijnlijke zorg die zij wijden aan de opvoedlDg der jeugd. Voor in het
leerprogramma onzer scholen eenige druppels weerplicht en vaderlands-
