684
overmacht, welke op twee, misschien beter op drie legerkorpsen,
geschat werd. Op zijn verzoek om ondersteuning had men
hem slechts de zware brigade garde ca veler ie kunnen zenden.
Ook van de andere zijde vernam men geschutvuur, klaarblijkelijk
van het gardekorps, dat over Eipel de Oostenrijkers zou aan
vallen. De eenige afdeeling, die de Kroonprins nog in de hand
had, werd gevormd door de vijf batterijen der reserve-artillerie
van de garde, die nog in den voormiddag met hare bedekking
bij Kosteletz aangekomen waren. Onder deze omstandigheden
ontving men nog twee jobstijdingen, nl. van de nederlaag van
de Pruisen bij Langensalza op 27 en van Pruisen's bondgenooten,
de Italianen, bij Custozza op 24 Juni. Dat de Kroonprins den
ernst van het oogenblik zeer goed inzag, bewijzen wel de woor
den, die hij tot Hohenlohe sprak: „Sie sehen, dies ist der
„entscheidende Tag für rneine Armee, ob es uns gelingt, auf
„unseren getrennten Anmarschlinien über das Gebirge zu kom
men. Wird einer meiner Flügel geschlagen, dann ist der andere
„mit verloren, denn er musz auch zurück, und vor einem
„Rückzug über die Defileen, die wir eben passirten, schaudert mir".
Teekenend is het verhaal van eene onweersbui in den namiddag.
Donderslagen uit de richting van Nachod deden vermoeden, dat
Steinmetz teruggedrongen was en meer achterwaarts opnieuw
aangevallen werd, terwijl een paar groote stofwolken, door een
wervelwind opgejaagd, voor zijne teruggeslagen afdeelingen en
de vluchtende brigade gardecavalerie aangezien werden.
Eene minderheid in getalsterkte zal er altijd op uit zijn, steun
in het terrein te zoeken om hare kans op succes tegenover den
o ver machtigen tegenstander te vergrooten. Maar al te dikwijls
zal zij, in een overdreven gevoel van hare zwakte, geneigd zijn,
de hindernissen, welke het oorlogstooneel hare tegenpartij in
den weg legt laat het de zee, eene breede, ondoorwaadbare
rivier, eene moeilijk begaanbare bergketen of een ander soort
van strategische barrière zijn te gebruiken als een Chineesche
muur, waarachter zij zich opbergt om den tegenstander af te
wachten, een streven in zijne gevolgen door Moltke alles behalve
vleiend, doch treffend juist, geteekend met de woorden: „Die
„Hollander hoffen zuletzt heranzukommen und hinter der Utrechter
„Linie Widerstand zu leisten, bis irgend jemand sie erzettet".
